CCF20111010020

Tak więc na progu XXI w., przy uwzględnianiu zarówno doświadczeń przeszłości, jak i dynamiki rozwoju zagrożeń, głównym wyzwaniem w organizacji bezpieczeństwa narodowego musi być „twórcza strategia”¹⁷⁸, a nie „strategia odwlekania”. Twórcza strategia bezpieczeństwa to taka, która kreuje zawczasu przyszłe bezpieczeństwo, koncentrując się na zapobieganiu i wyprzedzaniu zagrożeń oraz eliminacji ich źródeł¹⁷⁹. Innymi słowy we współczesnych uwarunkowaniach nagłość i skala zagrożeń tak naturalnych, jak i cywilizacyjnych jest tak niszcząca, że po ich wystąpieniu może nie być kogo i czego bronić bądź ratować.

Dla Polski postulat tworzenia bezpieczeństwa musi być naczelnym imperatywem w funkcjonowaniu państwa, społeczności lokalnych i życiu każdego Polaka z osobna z uwagi na nasze słabości narodowe - brak przezorności, lekkomyślność i słabość państwa¹⁸⁰.

Nieuniknioność zagrożeń, „skazanie” społeczeństw na klęski żywiołowe, katastrofy, konflikty i wojny, ciągła walka z przeciwnościami-są istotą życia ludzkiego. To drugie, naturalne uwarunkowanie bezpieczeństwa narodowego zostało już tysiące lat temu ujęte w zwięzłe sentencje, np. Seneka (4 p.n.e.-65 n.e.) - Vivere militare est (życie jest walką), św. Augustyn (359-430) - Nikt nie powinien czuć się bezpieczny w tym życiu, które bojowaniem nazwano. Owa „walka” i „bojowanie” nie odnoszą się oczywiście tylko, a nawet nie przede wszystkim do walki zbrojnej, ale obejmują walkę we wszystkich obszarach działalności ludzkiej o przetrwanie (zachowanie), o zdrowie, o życie, o dobra materialne, o pozycję i sławę, o pracę, o władzę, o wartości moralne, o terytoria, o potęgę, o umysły itd.

Wydawałoby się, że tak oczywiste uwarunkowanie jest jasne, zrozumiałe i uwzględniane w codziennym działaniu każdego człowieka, społeczności, czy wreszcie w funkcjonowaniu państwa. Niestety, historia ludzkości, a już szczególnie narodu polskiego (o czym dalej) jednoznacznie wskazuje, że ludzkość nieustannie lekceważy tę podstawową prawidłowość i daje wiarę „cudownym pomysłom” na pokój i dobrobyt. Te „cudowne pomysły” dotyczą zwykle reli-gii, systemu politycznego, systemu gospodarczego, a nawet określonego wynalazku (środka) technicznego.

^1.8    Terminologia polityki USA po 11.09.2001 r., por. lim Hoagland, Wojna nowej ery, Washington Post Writes Group, w: Rzeczpospolita z 26-27.04.2003 r.

^1.9    Por. Obrona narodowa w tworzeniu bezpieczeństwa 111 RP, Warszawa 2003, s. 129.

¹⁸⁰ Por. 1. C. v. Clausewitz: „Ich (Polaków) nikczemne obyczaje państwowe i niezmierzona lekkomyślność szły ręka w rękę i w ten sposób pędzili w przepaść”, O wojnie, op. cit., s. 449, 2. Przysłowie: „Mądry Polak po szkodzie”, 3. A. Fredro: „Nie pomoże męstwo, gdzie przezorność mała, samobójcze skłonności Polska ma i miała”, 4. Prof. teologii S. Grabska: „Jedną z naszych wad jest lekkomyślność. Ludziom się wydaje, że nic się nie stanie. Ze są bezpieczni. A to nieprawda”, Rzeczpospolita z 7-8.08.1999 r.

Jeden z największych filozofów i autorytetów naukowych i moralnych XX w. K. Popper (1902-1994), odnosząc się do pomysłów obiecujących ludziom stworzenie raju na Ziemi stwierdził, iżjeśli nie chcemy pogrążyć świata w nieszczęściu, musimy wyzbyć się naszych marzeń o uszczęśliwianiu świata. Musimy poprzestać na nigdy nie kończącym się zadaniu łagodzenia cierpień, zwalczania zła, eliminowania nieprawości, stale pamiętając o nieuniknionych, niechcianych skutkach naszej działalności^m. Rozwijając tę tezę prof. M. Dobrosielski stwierdził, że arogancja ludzi zmierzających do stworzenia raju na Ziemi prawie zawsze prowadzi do stworzenia piekła^{1 2}. W swojej wykładni społeczeństwa otwartego K. Popper pozbawia złudzeń co do możliwości stworzenia raju na Ziemi stwierdzając, że zawsze będziemy żyć w’ społeczeństwie niedoskonałym (...), że zawsze będą istniały nierozwią-zalne konflikty wartości (...), ludzkie społeczeństwo bez konfliktów jest niemożliwe³.

Jeśli walka jest istotą życia ludzkiego, to podstawowym i koniecznym warunkiem przetrwania, pomyślności i rozwoju jest posiadanie i ciągła troska o zwiększanie swej siły (potęgi)⁴ odpowiedniej do celów narodowych i warunków (środowiska) życia i funkcjonowania.

Ten naczelny imperatyw odnosi się zarówno do poszczególnych osób, społeczeństw, państw, organizacji międzynarodowych, jak i cywilizacji - najtrwalszych i najsilniejszych „metod ustroju życia zbiorowego”⁵. Według H. Mor-genthau, twórcy szkoły realistycznej⁶, wystarczy stwierdzić, że wcdka o zdobycie potęgi jest powszechna w czasie i przestrzeni. W każdym okresie historii, niezależnie od uwarunkowań społecznych, gospodarczych i politycznych państwa, ścierają się ze sobą we współzawodnictwie o potęgę⁷. Równocześnie H. Morgenthau postrzega osiem wyróżników potęgi państwa: geografię, zasoby naturalne, zdolność wytwórczą, stan przygotowania wojskowego, ludność, charakter narodowy, ducha bojowego narodu, jakość dyplomacji⁸.

55

1

   Cyt. za: M. Dobrosielski, W poszukiwaniu lepszego świata. Filozofia historii i polityki Karla R. Poppera, Warszawa 1991, s. 62.

2

   Tamże.

3

   K. Popper, Nieustanne poszukiwania. Autobiografia intelektualna, Kraków 1997, s. 159.

4

   Por. „Najlepsza strategia polega na tym, aby zawsze być dość silnym, przede wszystkim w ogóle, a następnie w punkcie decydującym”, C. v. Clausewitz, O wojnie, op. cit., s. 203.

5

   P. Bezat, Teoria cywilizacji Feliksa Konecznego, Krzeszowice 2002, s. 57.

6

   Szkoła realistyczna uznaje za klucz polityki walkę o potęgę, będącą pochodną przyrodzonej człowiekowi „żądzy władzy”, czyli panowania nad innymi, por. J. Stefanowicz, Anatomia polityki międzynarodowej, Tomń 1999, s. 19.

7

¹⁸² J. Stafanowicz, op. cit., s. 18.

8

Tamże, s. 95.