CCI00088 (2)

kwoty na wskazany cel społeczny, oraz podkreślić, iż te formy ochrony nie mają charakteru tzw. ochrony obiektywnej (por. wyżej IV in fine)¹⁰⁵.

Powyższa problematyka także należy do wykładu z zakresu zobowiązań.

VIII.    W sposób specjalny ochronę dóbr osobistych reguluje prawo prasowe (ustawa z 26.01.1984 r. Dz.U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.). Przepisy tej ustawy nie wyłączają wprawdzie ochrony przewidzianej w art. 24 § 1 k.c. do wypadków, gdy do naruszenia dobra osobistego dochodzi w prasie (przez którą należy rozumieć także radio i telewizję), ale ją konkretyzują lub uzupełniają. Konkretyzacja dotyczy ochrony dóbr osobistych w dwu następujących wypadkach: a) ochrony życia prywatnego, w myśl bowiem art. 14 ust. 6 ustawy nic wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z jej działalnością publiczną; b) ochrony danych osobowych osób występujących w procesie, przede wszystkim (ale nic tylko, gdyż np. dotyczących także świadków) tych. przeciwko którym skierowany jest zarzut popełnienia przestępstwa. Gdy chodzi o ochronę w takim zakresie, to wykształcił się w praktyce naszego kraju, wywodzący się z zasady domniemania niewinności, zwyczaj, zgodnie z którym nic podawało się w prasie imienia i nazwiska (a tylko inicjały) osoby podejrzanej lub oskarżonej. Od tego ograniczenia Sąd Najwyższy odstąpi! w orzeczeniu z 25.10.1976 r. (NP 1977, nr 12, s. 1682), co do osób. które popełniły przestępstwo szczególnie rażące i społecznie niebezpieczne. Przyjęty w orzecznictwie zakaz publikowania nazwisk osób podejrzanych był kwestionowany w doktrynie¹⁰*. Prawo prasowe kwestię tę reguluje w ten sposób, że w zasadzie zakazuje publikowania w prasie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, jak również danych osobowych i wizerunków świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych. chyba że osoby te wyrażą na to zgodę. Właściwy prokurator lub sąd może jednak zezwolić, ze względu na ważny interes społeczny, na ujawnienie wymienionych danych odnoszących się do osób. przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe (art. 13).

Prawo prasowe nakłada dalej na dziennikarzy wyraźnie określony obowiązek nienaruszania dóbr osobistych ich informatorów oraz osób, które okazują im zaufanie (art. 12). Nakłada też na redaktora naczelnego obowiązek bezpłatnego zamieszczenia rzeczowego (i odnoszącego się do faktów) sprostowania wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej (art. 31), a także odpłatnego publikowania wyroków sądowych zawierających klauzulę o opublikowaniu (co ma często miejsce właśnie w sprawach o ochronę dóbr osobistych art. 35). Stosunek tych przepisów do tradycyjnej ochrony dóbr osobistych nasuwa niejedną wątpliwość¹⁰⁷.

IX.    Z orzecznictwa: Życic intymne każdej osoby podlega zawsze pełnej ochronie: nie obala zatem domniemania bezprawności działania wykazanie przez dziennikarza, że okoliczności z cudzego życia intymnego, ujawnione przez niego w reportażu prasowym, były obiektywnie prawdziwe¹⁰¹¹. Dążenie prasy (reportaże) do realizacji zamierzeń moralizatorskich powinno mieć swoje granice w wartościach nadrzędnych¹⁰⁹. Jeżeli autor reportażu relacjonuje zaistniałe wydarzenie w sposób niezgodny z jego przebiegiem i przypisuje jego uczestnikowi nieprawdziwe cechy, postępuje nierzetelnie w rozumieniu art. 12 ust. I pkt I prawa prasowego i narusza dobro osobiste; obszar dopuszczalnej krytyki prasowej nic może wykraczać poza granice zgodnego z prawdą relacjonowania faktów¹¹⁰. Prawo do wolności słowa i druku może być urzeczywistniane w ramach

¹⁰⁵ Por. B. Lcwaszkiewicz-Petrykowska: W sprawie wykładni art. 448 k.c., PS 1997. nr 1, s. 9 i n.: M. Safian. w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa 1997, s. 926 i n.

¹⁰⁹ S. Grzybowski w glosie do orz. SN z 16.01.1976 r., OSN 1976, poz. 251.

¹⁰⁷ Por. J. Bafia: Polskie prawo prasowe, PiP 1984, nr 10, s. 34; J. Broi: Sądowe aspekty prawa prasowego, NP 1984, nr 10, s. 3; J. Kamieniecki: Odpowiedzialność prasy za naruszenie dóbr osobistych. PiP 1984, nr 11. s. 54.

¹⁰* Orz. SN z 6.12.1990 r., OSP 1991, poz. 214. glosa J. Scrdy, tamże.

¹⁰⁹    Orz. SN z 11.03.1986 r„ orz. SN z 18.01.1984 r„ OSN 1984. poz. 193.

¹¹⁰    Orz. SN z 3.12.1986 r.. OSN 1988. poz. 47.

190