CCI00160

wolność, jak też ściganie członka parlamentu ulega zawieszeniu na czas trwania sesji.

Zmiany widoczne są również w zakresie kompetencji izb parlamentu. Podstawową jego funkcją jest uchwalanie ustaw i kontrola działalności rządu.

Jedna i druga została ograniczona w porównaniu z tradycyjną pozycją parlamentu w systemie parlamentarnym.

Uprawnienia ustawodawcze parlamentu ograniczono przez: a) przyznanie prezydentowi prawa przechodzenia ponad parlamentem do społeczeństwa w drodze referendum, którego przedmiotem może być organizacja władz publicznych, reformy dotyczące polityki ekonomicznej i społecznej, a także służb publicznych, ratyfikacja pewnych umów międzynarodowych, b) taksatywne wyliczenie dziedzin, w których parlament może uchwalić ustawy (art. 34 Konstytucji), c) powstania możliwości przyjmowania ustaw bez głosowania (chodzi o sytuacje, w których rząd stawia w związku z projektem ustawy wniosek o wotum zaufania), d) przyznania rządowi prawa wydawania ordonansów (dekretów z mocą ustawy).

Charakterystyczna jest także regulacja trybu uchwalania budżetu. Konstytucja przyjęła terminy określające czasowe ramy prac nad projektem ustawy budżetowej. Okres ten wynosi łącznie 70 dni, a nieukończenie w tym czasie prac nad budżetem daje rządowi prawo ogłoszenia tego aktu w formie ordonan-su; nie można tego czynić tylko w przypadku odrzucenia projektu przez obie izby.

Analogiczne tendencje widoczne są w zakresie kontroli. Konstytucja wprowadza środki służące presji rządu na parlament i utrudniające kontrolę legislatywy wobec egzekutywy. Rząd może stosować presję, posługując się instytucją wotum zaufania, stawianą bądź to w związku z generalną polityką rządu, bądź z tekstem projektu ustawy. Do stawiania wniosku uprawniony jest tylko premier na mocy upoważnienia rządu.

Stawianie wniosku o udzielenie wotum zaufania w związku z ogólną polityką rządu stanowi zjawisko naturalne i w pełni zrozumiałe. Interesująca natomiast i charakterystyczna dla nowych tendencji ustrojowych jest procedura stosowania wotum zaufania w związku z przedkładanym projektem ustawy. Konstytucja stanowi, że projekt ustawy uważa się za automatycznie przyjęty bez głosowania, jeżeli w ciągu 24 godzin od złożenia wniosku przez rząd nie wpłynie od deputowanych wniosek o wyrażenie gabinetowi wotum nieufności.

Procedura uchwalania wotum nieufności uległa obostrzeniu, gdyż do złożenia wniosku konstytucja upoważnia grupę deputowanych stanowiącą co najmniej jedną dziesiątą ogólnej liczby członków Zgromadzenia. Głosowanie odbywa się dopiero po upływie 48 godzin od złożenia wniosku, przy czym do prawomocności uchwały wymagana jest bezwzględna większość głosów. W ramach sesji zwyczajnej deputowany może podtrzymać wniosek o wotum nieufności nie więcej niż trzykrotnie, zaś w trakcie sesji nadzwyczajnej z prawa tego może korzystać tylko raz.

166