225
11.4. Ostateczne unieszkodliwianie osadów
róbki stosuje się wapno w postaci tlenku wapnia (CaO), tzw. wapno palone lub w postaci wodorotlenku wapnia (Ca(OH)2, tzw. wapno hydratyzowane. Reagenty te mogą być używane do stabilizacji osadów surowych łub ustabilizowanych. Mieszanina osadów z wapnem w zależności od dawki prowadzi do stabilizacji, higienizacji, odwadniania oraz zestalania. Pełna sterylizacja osadów zachodzi, gdy w ciągu 2 godzin utrzymywane jest pH >12 oraz ogrzewanie do temperatury < 70 °C. Mieszanie osadów z wapnem jest bardzo korzystne przy rolniczym wykorzystaniu osadów. Zaletą tego procesu jest dezynfekcja osadu oraz dostarczenie z osadem wapna, co zmniejsza zużycie wapna do odkwaszenia gleby przez rolników.
Po procesach przeróbki osady muszą być ostatecznie zagospodarowane. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach posiadacz odpadów (osadów) jest obowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymogami środowiska oraz planami gospodarki odpadami. Pod pojęciem odzysku rozumie się wszelkie działania niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania. Pod pojęciem unieszkodliwiania osadów rozumie się poddanie ich procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych, w celu doprowadzenia do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska. Ostateczne zagospodarowanie osadów ściekowych może być realizowane w procesach:
- rolniczego wykorzystania do nawożenia gleb i roślin - bezpośrednio lub po przekompostowaniu osadów;
- rekultywacyjnego wykorzystania - bezpośrednio lub po przekompostowaniu osadów;
- termicznego przekształcenia, przy czym powstające odpady wtórne są wykorzystywane lub składowane (w zależności od rodzaju osadów oraz procesu termicznego przekształcenia);
- składowania.
Obecnie w Polsce najwięcej, bo około 50%, osadów jest składowanych, ale w związku z wdrażaniem dyrektywy 1999/31/EC, ogranicza się możliwość składowania osadów ściekowych na składowiskach i struktura postępowania z osadami w latach 2010-2015 w Polsce prawdopodobnie ukształtuje się następująco:
- składowanie - 40%;
- wykorzystanie w rekultywacji - 20%;
- suszenie i spalanie - 20%;
- kompostowanie-10%;
- nawożenie w rolnictwie - 10%.