Urządzenie ZIR-1 stosuje się przy drogach pozamiejskich zamiast tradycyjnych rowów przydrożnych, zwłaszcza w terenie otwartym podlegającym ochronie krajobrazowej lub w obszarach o wartościowym krajobrazie, jeśli prognozowane stężenia zawiesin ogólnych w wodach dopływających do urządzenia przekroczą wartość dopuszczalną: Zd > 50 mg/1-
Urządzenie ma skuteczność 100% pod warunkiem niedopuszczenia do sytuacji przedostania się nadmiaru wód z przepełnionego zbiornika do odbiorników zewnętrznych.
Generalną zasadą kształtowania geometrycznego powierzchni zewnętrznej tego urządzenia jest naśladowanie otaczających, naturalnych form rzeźby terenu, tak aby umiejętnie wkomponować je w krajobraz. „Oczko wodne” na dnie niecki powinno być ozdobą krajobrazu.
2.
Urządzenie ZER-1 należy lokalizować w miejscu przewidzianym dla końcowego elementu lokalnego systemu odwodnienia powierzchniowego odcinka drogi, przy czym należy uwzględnić warunki spływu wód opadowych z jezdni, usytuowanie niewelety jezdni względem przyległego terenu i możliwości odprowadzenia wód do ziemi.
W przypadku konieczności instalacji bariery ochronnej zaleca się przesunięcie wewnętrznej krawędzi urządzenia poza teren zajęty pod barierę i odpowiednie uszczelnienie powierzchni terenu pod barierą.
Wybór lokalizacji urządzenia powinien uwzględniać możliwość dostępu do niego w celu wykonania prac konserwacyjno-remontowych i mechanicznego koszenia traw; dla dróg klas A-GP zaleca się wykonywanie tych prac bez blokowania ruchu na przylegającym pasie ruchu, co oznacza zaprojektowanie wokół urządzenia pasa technologicznego (drogi technologicznej) o szerokości 2,5-3,0 m przy częściowym wykorzystaniu pasa awaryjnego, pobocza utwardzonego, opaski zewnętrznej i pobocza gruntowego, a także górnych części łagodnych skarp urządzenia.
3.
Podstawowymi elementami konstrukcyjnymi urządzenia ZIR-1 są:
a) sztuczne, owalne zagłębienie terenu bez płaskiego dna,
b) umocnienie powierzchni najniższej części niecki, gdzie osadzają się zanieczyszczenia,
c) powierzchniowa warstwa torfu obsiana trawą umieszczona w wyższej części niecki, w którą wsiąkają ścieki opadowe z drogi, oczyszczając się jednocześnie i poniżej której powinna być warstwa filtracyjna z piasku lub warstwa chłonna z tłucznia owinięta geowłókniną, z ewentualnym drenażem (np. z rur PCW średnicy 10-20 cm) w przypadku nieprzepuszczalnego podłoża gruntowego.
W przypadku zlokalizowania dna urządzenia ZER-1 w odległości mniejszej niż 9,0 m od krawędzi jezdni zaleca się zastąpienie warstwy torfowej warstwą torfowo-piaskową lub alternatywnie, w celu zabezpieczenia przed zniszczeniem delikatnej warstwy torfu przez pojazdy drogowe - oddzielenie urządzenia od jezdni drogowej barierą ochronną.
Urządzenie ZER-1 jest jednocześnie urządzeniem odwodnienia drogi i urządzeniem oczyszczającym. Zakłada się, że obliczeniowa woda spływająca na dno niecki wsiąka w całości w warstwę torfową a ewentualne odprowadzenie nadmiaru wód podziemnych odbywa się tylko za pomocą drenażu. Własności infiltracyjne i wymiary warstwy torfowej, filtracyjnej i chłonnej powinny być tak dobrane, aby warstwa torfowa była stale porośniętą trawą. Dno niecki powinno być stale wypełnione wodą, co osiąga się przez wybór odpowiedniego jego umocnienia i uszczelnienia.
21 1