CCI2014040307

59

opisane w opracowaniach dotyczących Mechelen. Tam bowiem mimo

sprzeciwów garbarzy, "złotnicy skóry" sami zajmowali się ich

27

wyprawą

Szczegółowy opis procesu garbowania, jakiemu były poddawane wyroby z I.Iechelen został zamieszczony w pracy H. Bis-suyt, w której wykorzystano wiadomości zawarte w "Sekretnej księdze różnych pięknych i szlachetnych sztuk" Jana Vermeule-

po

na, wydanej w 1677 roku . Czynności związane z garbowaniem, na podstawie danych zawartych w powyższej pracy, przedstawiały się w następujący sposób. Skóry najpierw były suszone w spec -;sinym magazynie. Przenoszone były potem do innego pomieszczenia, gdzie je zmiękczano, usuwano sierść, oczyszczano i wyrównywano powierzchnię. Zmiękczenie polegało na tym, iż skóry na-naczano w kadzi z wodą przez osiem dni. Następnie zanurzane tyły w innej kadzi z roztworem wapna, w celu uwolnienia skór od sierści. Proces ten trwał czternaście dni. Z kolei po odwłosieniu skór usuwano wapno. Po tych zabiegach skóry były na-rrzmiałe i aby doprowadzić je do właściwego stanu, zanurzano ;e ponownie w świeżej wodzie. Jednak sama woda nie wystarczała aby usunąć wapno, które nie zawsze łatwo odchodzi i podczas styczności z bezwodnikiem kwasu węglowego z powietrza przekształca się w kwaśny węglan wapnia. Stosowano wtedy otręby, s także psie odchody, ażeby wapno doprowadzić do połączenia ▼ nierozpuszczalne związki i w ten sposób usunąć je ze skóry. 7c tej ostatniej pracy przywiązywano szczególnie dużą wagę i tajemnicy jej wykonywania pilnie strzeżono. Ostatnią czynnością było nadawanie równomiernej grubości skórom poprzez ze-skrobywanie zgrubień. Trzeba jeszcze dodać, że w lecie kolejne etapy pracy trwały krócej, ze względu na niebezpieczeństwo roz-

E. de Y/itte, op. cit. s. 202.

²⁸ H. Bissuyt, op. cit. s. 142-147. Należy zaznaczyć, że autor korzystał z kopii "Sekretnej księgi różnych ^pięknych i szlachetnych sztuk" Jana Vermeulena. Księga ta znajdowała się zrzęd pierwszą wojną światową w archiwum miejskim w Mechelen z tam została skopiowana przez A. Jansena, garbarza^z Mechelen, który interesował się historią i sposobem fabrykacji złoconych uurdybanów. "Sekretna księga..." Vermeulena zaginęła bez śladu, 793 zaś kopia znajduje się obecnie w posiadaniu dr. van Auten-:oer mieszkającego w Turnhout w Belgii.