preferencje dla nisko i wysoko spinowych oktaedrycznych kompleksów d*.
4-4 4
4 4^
4 4
4 4 4
Jon w fazie gazowej
Słabe pole (wysoko-spinowy) np. [Fe{H20)Jłł
-tt 41 4
Silne pole (nisko-spinowy) np. [Fe(CN)J>
obsadzanie orbitali Bd w słabym i silnym polu krystalicznym w kompleksach FeJ* (d5)
Oktaedryczne kompleksy d5 i wysoko-spinowe jony d4 są często zniekształcone - przykładowo:
r CuFj (struktura ciała stałego w która zawiera oktaedrycznie usytuowane centra CuJł
> [Cr(HjO)6]3*gdzie dwa wiązania metal-ligand (aksialne - pionowe) są innej długości aniżeli pozostałe cztery (eąuatorial - równikowe).
wydłużony oktaedr ściśnięty oktaedr: Długość wiązania
a>e a<e
Twierdzenie Jahna-Teller'a
stwierdza, że każdy nie liniowy układ cząsteczek w
zdegenerowanym stanie będzie niestabilny i będzie ulegał zniekształceniu w kierunku wytworzenia systemu o niższej symetrii i niższej energii tym samym usuwając zdegenerowanie.
Preferencje tworzenia wysoko i nisko spinowych kompleksów w odniesieniu do typu liganda:
□ Ligandy o silnym polu takie jak [CN] faworyzują tworzenie kompleksów nisko spinowych,
□ Ligandy o słabym polu (prowadzące do słabego rozczepienia poziomów energetycznych orbitali d) takie jak np. halogenki mają tendencję do faworyzowania kompleksów wysoko spinowych.
Pamiętajmy że:
1. nie możemy przewidzieć czy będzie się tworzył wysoko czy nisko spinowy kompleks do czasu gdy nie znamy dokładnych wartości
2. Z drugiej strony, mając do dyspozycji pewną dane eksperymentalne możemy przewidywać rodzaj kompleksu:
Jeśli znamy z danych magnetycznych, że [Co(HI0)6]Jł jest kompleksem nisko spinowym stąd na podstawie szeregu możemy powiedzieć, że [Cojoaj,]1' i (Co(CN)J* będą też nisko spinowe. Jedynym powszechnie znanym kompleksem wysoce spinowym kobaltu (III) jest kompleks [CoF,]*\
Dla jonów wysoko spinowych d4 jeden z orbitali ef zawiera jeden e podczas gdy pozostałe są wolne. Jeśli pojedynczo zajmowany orbital jest orbjialAm- d, to:
□ to większość gęstości elektronowej na tym orbitoluyiSędzie skoncentrowano
pomiędzy kationem a dwoma Ugandami wzdłuż osi z. Stąd możemy spodziewać się większego elektrostatycznego odpychania zwiqzanea6 z tymi Ugandami niż dla pozostałych czterech i kompleks będzię ulegał wydłużeniu
odwrotnie
□ zajęcie orbitalu d. ^łj^dzie prowadziło do wydłużania struktury wzdłuż osi x i y
X.
Związki pomiędzy tetraedrycznym kompleksem ML4 a sześcianem; łatwo zauważyć relacje do układu Kartezjańskiego. Ligandy leżą pomiędzy osiami x, y i z; w porównaniu do oktaedrycznego kompleksu gdzie ligandy leżą na osiach współrzędnych kartezjańskich.
5