Blok d (8)

2009-01-12

wymienione należą do grupy kompleksów wysoko spinowych.

W grupie kompleksów oktaedrycznych można również znaleźć dużą liczbę kompleksów także nisko-spinowych np.: (-d⁴) - [Mn(CN)₆]³ , (d⁵) - [Fe(CN)₆]³', (-d⁶) - [Co(CN)₆]³\

Wysokie liczby koordynacyjne (> 7) są obserwowane najczęściej dla jonów początku drugiego i trzeciego szeregu bloku -d jak i dla lantanowców i aktynowców tzn. tam gdzie promień kationu jest relatywnie duży. Na poniższym rysunku mamy przedstawione rozłożenie atomów donorowych w trzech wyidealizowanych strukturach dla koordynacji równej 7, tzn. dla zwieńczonego trygonalnego pryzmatu, (zwieńczenie jest nad jedną z kwadratowych płaszczyzn pryzmatu). W rzeczywistości struktury te są zniekształcone w odniesieniu do tych wyidealizowanych i zachodzi to stosunkowo łatwo szczególnie w zwieńczonym oktaedrze.

W miarę jak wzrasta liczba wierzchołków w wielościanie tak i wzrasta liczba możliwych struktur.

Najprawdopodobniej najlepiej znanym ośmiu wierzchołkowym wielościanem jest sześcian aczkolwiek bardzo trudno zaobserwować takie rozłożenie atomów donorowych w kompleksie. Kilka znanych przykładów to kompleksy aktynowców jak np. Na₃[PaF,].

Steryczną zawadę pomiędzy ligandami można zredukować przekształcając strukturę kubiczną do kwadratowej antypryzmatycznej:

Kompleksy oktaedryczne jonów metali o konfiguracji -d⁴1 -d⁹ mają tendencją do tetragonalnego zniekształcenia a stąd są albo wydłużone albo spłaszczone o czym mówiliśmy przy defektach Johna-Tellera

Podczas gdy przeważająca ilość kompleksów o koordynacji 6 zawierających proste ligandy jest oktaedryczna, to istnieje mała ilość kompleksów z grupy metali o konfiguracji -d° lub -d¹ w których centrum metaliczne jest umiejscowione w trygonalnym pryzmacie lub zniekształconej    jego    formie.

Oktaedr i trygonalny pryzmat są ze sobą blisko związane a związanie to można opisać poprzez dwa trójkąty które są skrzyżowane lub przesunięte:

Oktaedr    Pryzmat trygonalny

Kompleks (-d³) - [Re(Me)₆] należy do układu pryzmatu trygonalnego.

9