choroszy'8

278

Obecnie metoda nawęglania jest coraz częściej zastępowana przez hartowanie powierzchniowe prądami wysokiej częstotliwości, co wymaga jednak zastosowania odmiennego materiału dla danej części.

Po obróbce cieplnej należy przewidzieć operacje prostowania i poprawienia nakieł-ków, które mogą być odkształcone i zabrudzone. Operacja prostowania dotyczy wałków o l<6d dla d < 100 mm. Druga operacja występuje zawsze, przy czym najlepsze wyniki uzyskuje się przez zabielanie nakiełków na specjalnej szlifierce. Zastępczo operację tę można wykonać na tokarce lub wiertarce.

I'. > W/omowo plimy obnilikl walów

Przedstawione rozważania świadczą o tym, że poprawne ułożenie planu obróbki najczęściej nie należy do zadań łatwych. Przydatne mogą być tutaj wzorcowe plany obróbki zebrane w tabeli 15.2. Oprócz wałów nie obrabianych cieplnie ujmuje ona również przypadki, gdy wałek jest nawęglony i hartowany na niektórych powierzchniach, cały lub częściowo hartowany czy też normalizowany i stabilizowany. Zadanie projektującego proces technologiczny sprowadza się do wyboru - dla zadanego programu produkcji i możliwości wykonawczych zakładu - najodpowiedniejszego sposobu wykonania kolejnych operacji.

15.4. OPERACJE WSTĘPNE

Poprawne przygotowanie materiału w postaci pręta do podstawowej obróbki zapewniają trzy operacje: prostowanie, odcinanie materiału z pręta, nakiełkowanie. Jeżeli wałek ma być wykonany z półfabrykatu (np. odkuwki), to operacje obróbki wstępnej obejmują tylko obróbkę powierzchni czołowych i nakiełkowanie.

Prostowanie. Materiały walcowane lub ciągnione są dostarczane w postaci prętów długości od 4 do 9 m. Tak znaczne długości, zwłaszcza w przypadku prętów o małej średnicy, powodują wyginanie się ich zarówno podczas transportu, jak i magazynowania. Jeśli skrzywienie osi pręta jest większe od połowy naddatku na średnicę, to na powierzchni przedmiotu pozostaną miejsca nie obrobione. Ten nierównomierny rozkład naddatku na obróbkę zmniejsza się w wyniku zastosowania prostowania. Operację tę również przeprowadza się w celu zmniejszenia naddatków na obróbkę, co wiąże się ze zmniejszeniem zużycia materiału. Poza tym podczas przecinania prostego pręta łatwiej jest uzyskać pożądaną podczas nakiełkowania i toczenia powierzchni czołowych prostopadłość płaszczyzny cięcia do osi pręta. Z tego właśnie powodu jest wskazane wykonanie prostowania prętów przed ich przecięciem. Prostowanie wykonuje się najczęściej na prostarkach, na prasach i w kłach tokarki.

W prostarce pręt znajduje się między trzema parami rolek o kształcie hiperboloić obrotowych umieszczonych ukośnie względem siebie (rys. 15.4). Rolki znajdują się w ramie obracanej silnikiem. W wyniku obrotu ramy i pochylenia rolek pręt otrzymuje samoczynny przesuw. Zależnie od stopnia skrzywienia pręt przepuszcza się przez pro-starkę do 6 razy, dzięki czemu można uzyskać prosto liniowość pręta z odchyłką nawę: poniżej 0,5 mm na 1 mb. Należy' podkreślić, że odchyłka prostoliniowości pręta powyżej 2 mm na 1 mb przekreśla właściwie możliwość użycia takiego pręta do obróbki na automatach tokarskich.