C

Pierwszymi polskimi okrętami podwodnymi były podwodne stawia-cze min „Wilk”, „Ryś” i „Żbik”. Po wielu rozważaniach i konsultacjach zdeqdowano się złożyć zamówienie na budowę okrętów podwodnych w stoczniach francuskich. W celu złożenia formalnego zamówienia osobiście udał się do Paryża szef Kierownictwa Marynarki Wojennej kmdr. Świrski. Ostatecznie podjęto decyzję o zamówieniu trzech okrętów - stawiaczy min.

U mowa została podpisana 1 grudnia 1926 r. Aktu tego dokonał w imieniu rządu polskiego kmdr. Świrski. Stocznię Chantiers et Ate-liers Augustin Normand reprezentował jej dyrektor Farnand Feraux. Właściciel stoczni przyjmując polskie zamówienie przekazał wykonanie dwóch okrętów poddostawcom. W związku z tym „Wilka" budowała firma wiodąca Chantiers et Ateliers Augustin w Hawrze, „Rysia" - Chantiers de la Loire w Nantes, zaś .Żbika" Chantiers Navals Francais w Ca-en. Do pracy przystąpiono z początkiem 1927 r. prowadząc ją na podstawie jednolitej dokumentacji technicznej przygotowanej przez zespół konstruktorów stoczni Augustin Normand. Czas budowy okrętów, licząc od daty podpisania umowy, określono dla pierwszego okrętu na 29, drugiego na 31 i trzeciego - 33 miesiące.

Nadzór nad wykonawstwem zamówionych okrętów sprawowali członkowie Komisji Nadzorczej Budowy Okrętów. Szetem komisji byt por. inż. Xawery Czernicki. W celu bezpośredniego sprawowania nadzoru nad budową podwodnych stawiaczy min w 1927 r. w skład komisji powołani zostali kmdr. ppor. inż. Aleksander Rylke i kmdr. ppor. inż.

Stanisław Kamiński. Głównym zadaniem komisji było czuwanie nad tym, by zamówione okręty zostały zbudowane zgodnie z umową, tak pod względem konstrukcyjno-technicznym, jak też finansowym. W dniu 28 maja 1927 roku rozpoczęto budowę „Rysia". Prace przebiegały zgodnie z harmonogramem, dopiero decyzje wprowadzenia koniecznych zmian oraz obowiązek uzgadniania z centralą w Warszawie spowodowały przedłużenia w budowie okrętów. Na podstawie prerogatyw dokonano wielu istotnych zmian w konstrukcji okrętów. Zmieniono instalację minową, zastosowano w peryskopach dalmierze steoskopowe, zmieniono system sterowania kierunkowego polegający na zastąpieniu przełącznika kołem. Zastosowano ogrzewanie parowe przedziałów i wykonanie zapasowych kotwic. Wprowadzono ponadto zmiany w wewnętrznej konstrukcji wyrzutni torped. Na każdym okręcie zamontowano log kontrolny typu Czernikiejewa do pomiaru prędkości.

Gdy jednostki w zasadniczej konstrukcji byty już gotowe, wyznaczono terminy ich wodowania. 12 kwietnia

1929    r. jako pierwszy spuszczony został na wodę „Wilk", 22 kwietnia wodowano „Rysia", zaś 14 czerwca

1930    r. Żbika". Dowódcą „Wilka" został Aleksander Mohuczy. na „Rysiu"

kapitanem byt Edward Szystowski, zaś na Żbiku" kpt. Eugeniusz Ptaw-ski. Po przeprowadzeniu szczegółowych prób zdawczo-odbiorczych pierwszy gotowy był „Ryś". 2 sierpnia 1931 r. podniesiono na okręcie polską banderę wojenną. „Wilk" gotowy byt w październiku 1931 r., zaś Żbik" 20 lutego 1932 r. Po przybyciu do Gdyni drugiego okrętu podwodnego szef Kierownictwa Marynarki Wojennej rozkazem nr 97 utworzył z dniem 9 grudnia 1931 r. grupę okrętów podwodnych. Grupa okrętów przystąpiła do szkolenia załóg na postoju i w morzu. Dywizjon okrętów podwodnych

był pierwszą tego rodzaju jednostką w dziejach polskiej floty, a jego utworzenie miało ogromne znaczenie wojskowe i polityczne. Na początku szkolenie polskich oficerów i podoficerów odbywało się we Francji. Następne roczniki były szkolone już w Polsce. W skład struktury organizacyjnej dywizjonu wchodziły „Wilk", „Ryś", Żbik", torpedowiec „Kujawiak" i hulk „Lwów". „Kujawiak" pełnił rolę okrętu celu w czasie ćwiczeń ataków torpedowych, natomiast „Lwów" będąc starym wojskowym żaglowcem

Dalszy ciąg na str. 4

Prenumerata redakcyjna

Pokwitowanie dla wpłacającego zf ................................................................	Odcinek dla posiadacza rachunku zł ................................................................	Odcinek dla PKO / innego banku zł ................................................................
słownie	słownie - —r-	słownie
WPŁACAJĄCY	WPŁACAJĄCY	WPŁACAJĄCY
imię	imię	imię
kod pocztowy	kod pocztowy	kod pocztowy
na rachunek Zarząd Główny Ligi Obrony Kraju ul. Chocimska 14 00-791 Warszawa PBK IX O/W-wa n, ,-ku 11101040-3290-2700-1-42	na rachunek Zarząd Główny Ligi Obrony Kraju ul. Chocimska 14 00-791 Warszawa PBK IX O/W-wa n, r-ku 11101040-3290-2700-1 -42	na rachunek Zarząd Główny Ligi Obrony Kraju ul. Chocimska 14 00-791 Warszawa PBK IX O/W-wa Nr r-ku 11101040-3290-2700-1 -42
stempel pobrano opłatę podpis przyjmującego zł..........	stempel pobrano opłatę podpis przyjmującego zł..........	stempel pobrano opłatę podpis przyjmującego zł..........

10-11/1997 r.

MAŁY MODELARZ - 3