wych artykułów, opisując w nich działalność polskich okrętów podwodnych w Zatoce Gdańskiej 7. Pracą popularno-historyczną na temat walk w obronie Wybrzeża i działań okrętów polskich ńa Zachodzie jest kilkakrotnie wznawiana książka Jerzego Pertka Wielkie dni malej floty. Pertek jest także autorem kilku monograficznych artykułów, w których porusza różne zagadnienia obrony Helu 8. Wartościową monografią opisującą m.in. walki na Półwyspie Helskim jest praca Ludwika Głowackiego Obrona Wybrzeża, nigdzie dotąd nie publikowana, przechowywana w Centralnym Archiwum Wojskowym9.
Działalność baterii artylerii nadbrzeżnej im. H. Laskowskiego na Helu w 1939 roku opisał Bolesław Chrostowski w artykule zamieszczonym w „Przeglądzie Morskim”; opracowanie to w dużym stopniu opiera się na sprawozdaniu z walk dowódcy baterii kpt. mar. Zbigniewa Przybyszewskiego, które weszło w skład niniejszego zbioru relacji1#. Działania kanonierek w obronie Wybrzeża i Helu są tematem wspomnień Jerzego Staniewicza, podczas gdy Stanisław Mieszkowski opisał losy wojenne stawiacza min „Gryf” n. Działalność dywizjonu minowców (trałowców) opracował na łamach „Przeglądu Morskiego” Tadeusz Borysie-wicz, zaś Waldemar Sikorski przedstawił krótkie dzieje niszczyciela „Wicher” 12. Na temat polskiej artylerii przeciwlotniczej na Helu napisał kilka artykułów Wacław Krzywiec13. O działalności artylerii nadbrzeżnej i walkach okrętów polskich w Zatoce Gdańskiej pisał autor niniejszego wstępu w „Przeglądzie Morskim” i w „Biuletynie Historycznym Marynarki Wojennej” 14.
Akademii Politycznej. Seria Historyczna”, 1958, nr 2. Część tej pracy zamieszczona została w „Przeglądzie Morskim”, 4959, nr 10.
7 Edmund Kosiarz: Obrona Helu w 1939 r. Warszawa 1971; tenże: Działalność polskich okrętów podwodnych podczas walk obronnych na Wybrzeżu we wrześniu 1939 roku, „Przegląd Marynarki Wojennej”, 1956, nr 9, 10; tenże: ORP . Ruś” w kampanii wrześniowej, „Przegląd Morski”, 1958, nr 10.
8 Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty. Wyd. 7. Poznań 1972; tenże: Ryzykowna eskapada. Jak ścigacz „Batory” forsował blokadę Helu, „Litery”, 1964, nr 11; tenże: „Honorowy jeniec” admirała Schmundta, „Litery”, 1967, nr. 2; tenże, Nadejdzie czas, że tu wrócicie, „WTK”, nr 42, 18X1964.
9 Ludwik Głowacki: Obrona Wybrzeża [maszynopis], CAW (dział opracowań).
10 Bolesław Chrostowski: Bateria im. Laskowskiego we wrześniu 1939 roku. Dziennik bojowy baterii, „Przegląd Morski”, 1947, nr 2.
11 Jerzy Staniewicz: Kanonierki w kampanii wrześniowej 1939 r., „Marynarz Polski”, 1947, nr 29, 30. Stanisław Mieszkowski: ORP „Gryf” (Ze wspomnień wrześniowych), „Marynarz Polski”, 1947, nr 24.
12 Tadeusz Borysiewicz: Samotny dywizjon, „Przegląd Morski”, 1957, nr 6. Waldemar Sikorski: Działania ORP „Wicher” w dniach 1—3.9.1939 r„ „Przegląd Morski”, 1960, nr 7—8.
13 Wacław Krzywiec: Pierwsze naloty na Hel, „Gazeta Morska”, 1945, nr 4; tenże: Charakterystyka ataków lotnictwa niemieckiego na Hel w 1939 roku, „Gazeta Morska”, 1945, nr 25.
14 Rafał Witkowski: Niektóre zagadnienia obrony Helu w relacjach uczestni-
7