Jobt Colladoa Zo.r.paqulno:_ -- -
je do problemów takich jak depresje. Wielokrotnie mówiliśmy już, że depresja dziecka i nastolatka przedstawia złożony obraz kliniczny. W depresjach tych działają czynniki psychobiologiczne i społeczne, które konkretyzują się i przejawiają w postaci bardzo różnych i trudnych do oceny symptomów.
W przypadku problemów depresyjnych techniki najczęściej stosowane to te, oparte właśnie na ujęciu poznawczo-behawioralnym: uczenie się rozwiązywania problemów osobistych, ćwiczenia samokontroli, kształtowanie umiejętności społecznych, samooceny, zajęcia relaksacyjne etc. Obok technik behawioralnych, z których każda rozwija własne procedury, mówi się
0 kombinacji trzech podstawowych technik#samokon-trola, rozwiązywanie problemów i odprężenie); Dlatego nazywa się ją techniką zbliżenia wielomodalnego, która zawiera w sobie krótkie sesje terapii poznawczej obok ćwiczenia się w umiejętnościach społecznych
1 zdobywania się na większy osobisty wysiłek.
Większość dzieci i młodzieży z depresją wymaga intensywnego programu zaehowaniowego, skoncentrowanego na samokontroli i społecznych interakcjach dostosowawczych. Główny problem dla terapeutów i specjalistów stanowi nadal brak powszechnej zgody, co do tego, co „maskuje" depresję u dzieci i młodzieży. W chwili działania behawioryści koncentrują się jednak na osiągnięciu u chorego „przeprogramowania” postrzegania samego siebie, szkoły, rodziny oraz otoczenia.
Niektóre wzory modyfikacji zachowania związane z tymi celami są następujące:
> popierać u dziecka rozwój interakcji pozytywnych i sprawiających przyjemność;
> umieścić je w grupach terapeutycznych, aby zmniejszyć izolację społeczną i powiększyć relacje interpersonalne;
> rozwijać terapie rodzinne z udziałem własnej rodziny lub innych osób tym zainteresowanych.;
> .podsunąć* dziecku jakieś zajęcie, niezwiązane ze stosowaniem ocen, i w jego własnym środowisku szkolnym rozpocząć z nim terapię polegającą na kształtowaniu u niego społecznie użytecznych umiejętność} oraz zdolności ucze-niasię.
Jeśli rodzice zaniedbują swój udział, jeśli szkoła nie współpracuje, jeśli dziecko odrzuca i broni się w zdecydowany sposób, to prognoza terapeutyczna pogarsza się coraz bardziej.
■ 5.3. Inne strategie terapii antydepresyjnej
Widzieliśmy już, że obecnie leczenie depresji ma bardzo obiecujące perspektywy. Jeżeli leczenie przy pomocy środków farmakologicznych jest wskazane/ usprawiedliwione głównie w depresjach pochodzenia endogennego, to dla zaburzeń depresyjnych typu neurotycznego przedstawiliśmy inne strategie z zakresu
111 □