m ennościach kultury, tradycji i mentalności. Sądzą oni, że i w przysriofa zarządzanie nie może być pozbawione elementów, wiążących się z kulturą poszczególnych narodów10. Podkreślają, że występuje celowość połączenia różnych pierwiastów kulturowych dla uzyskania efektu synergii.
Reguląjest, że filie przedsiębiorstw międzynarodowych upodabniają się pod względem stylu zarządzania i kultury organizacyjnej do przedsiębiorstw krajów-gospodarzy. Wyraża się pogląd, że zarządzanie w krajach europejskich jest bardziej skłonne do uwzględniania zróżnicowania kulturowego społeczeństw niż zarządzanie amerykańskie, a tym bardziej japońskie1.
G. Hofctede2* widzi następujące główne okoliczności różnicujące charakter zarządzania w różnych krajach:
— stopień zaangażowania w zarządzaniu władzy państwowej,
— stopień unikania niepewności (stopień skłonności do podejmowania ryzyka),
— podejście indywidualistyczne lub kolektywistyczne,
— dominacja mężczyzn lub kobiet,
— orientacja długo-lub krótkookresowa.
Mimo sprzecznych kulturowych impulsów, międzynarodowe przedsiębiorstwo musi rozwiązywać m. in. następujące sprzeczności:
• równocześnie działać globalnie i lokalnie,
• stosować zarówno zasadę centralizacji jak i decentralizacji,
• zapewniać stabilność, a równocześnie elastyczność działania,
• pielęgnować tradycję, a równocześnie być otwartym na nowości,
• zatrudniać i awansować na odpowiedzialne stanowiska najzdolniejszych pracowników bez względu na różnice rasowe i kulturowe.
Łatwo sobie wyobrazić, iż kontrola działalności i efektywności przedsiębiorstwa międzynarodowego jest bardzo trudna z uwagi na jego wielkość, prowadzenie działalności w różnych krajach, różnorodność tej dzialalnośd i zależność jej wyników od wielu, zróżnicowanych i często zmiennych wanm-
W. Radzikowski IS. Sudoł, Globahuuja gapodarti KonJnmtja SUnisnyama fttóńima 1992r * ° Ekonomika i Organizacja Prtediiębloruwa'.
“ Obszerne naświetlenie problematyki multlkullurowcj w działalności gospodarcze! znak dzie czytelnik w pracy G. Hofstcdcop. cli.
" Zob H. Bloom, R. Calorl, P dc Woot, Znza&iiile tumptjskU, Poltcx, Warszawa 1956. rozdział 4.