ków. Kontrola ta, tak jak w większości dużych przedsiębiorstw (patrz s. 247) prowadzona jest dwoma kanałami: drogą służbową poprzez kolejne szczeble struktury organizacyjnej oraz kanałem centralnym poprzez komórki sztabowe, które w firmach międzynarodowych odgrywają bardzo dużą rolę.
Jest szereg przyczyn, że duże firmy międzynarodowe są silnymi organizacjami gospodarczymi i mają przewagę konkurencyjną w stosunku do firm krajowych. A oto ich atuty:
• mają dostęp do surowców w różnych krajach,
• mają dostęp do rynków zbytu przez unikanie zapór celnych i innych ograniczeń importowych,
• mogą korzystać z taniej siły roboczej w krajach o niższym poziomie rozwoju, przenosząc do tych krajów produkcję, zwłaszcza relatywnie prostą,
• uzyskują korzyści ze skali produkcji,
• uzyskują korzyści z dywersyfikacji produkcji, która przy dużej skali produkcji może być prowadzona w dużym zakresie,
• dysponując dużymi zasobami finansowymi mogą przeznaczać duże środki na działalność badawczo-rozwojową,
posiadają warunki do szerokiej realizacji polityki globalizacji produkcji i rynku, co wiąże się z unifikacją wyrobów wzmagającą korzyści skali.
odnosząc korzyści z unifikacji wyrobów mogą równocześnie, znając rynki poszczególnych krajów, dostosować wyroby do odmiennych preferencji ich użytkowników w tych krajach,
— gdy część produkcji jest wytwarzane za granicą lub eksportowana do innych krajów, to w dużym stopniu uniezależnia to filię od kry-
swoją sytuację umacniąjąjeszcze przez zawieranie różnych aliansów strategicznych z innymi podmiotami gospodarczymi, w tym także z innymi przedsiębiorstwami międzynarodowymi:
zysów lub zalamari gospodarczych w kraju macierzystym, zmniejszają ryzyko przez kompensowanie strat poniesionych wjed-nym kraju zyskami uzyskanymi w innych.
Działalność w kraju przedsiębiorstw międzynarodowych ma ważne aspekty makroekonomiczne i polityczne. Jako ujemne strony ich działalności wy-"'knla się następujące:
1
" stanowią one niebezpieczną konkurencję dla przedsiębiorstw miejscowych, prowadząc do ich bankructw,
powodują uzależnienie gospodarki miejscowej od decyzji podejmowa-^ nych poza granicami kraju,
">ogą nawet ingerować w politykę krajów.