DSC00440

ze przyjmować znaczenie teoretycznego wyrazu pewnych zjawisk sp_0i łecznych (np. nieustające wciąż dysputy o walce klas), może też ozn* czać realnie trwającą sytuację, wyrażającą się np. strajkiem glodo, wym lub okupacyjnym, blokadą dróg, silą publicznych wystąpień (wiece, pochody, rozruchy uliczne), rokowaniami pojednawczymi, od. daniem sprawy do sądu lub prokuratury.

3) Sytuacja konfliktowa oznacza:

/ • stan stosunków międzyludzkich, który może w każdej chwili przekształcić się w czynny zatarg z charakterystycznymi dla nie. go następstwami;

•    całość okoliczności faktycznych i prawnych towarzyszących eskalacji zachowań uczestników konfliktu, a w praktyce brak możliwości zażegnania konfliktu, który przekroczył już swą masę krytyczną, stał się faktem i wywołuje dalsze następstwa.

Izolowanie konfliktu to ogół czynności podejmowanych zazwyczaj przez jedną ze stron lub osoby trzecie w celu:

. • ograniczenia siły lub rozległości konfliktu,

•    zmiany jego charakteru pomimo niezmiennych przyczyn początkowych, związania sił i uwagi stron problemami zastępczymi pod tymi samymi lub nowymi hasłami,

•    odłączenia systemu poparć dla stanowiska (stanowisk) stron

. konfliktu,

•    informowania w zamierzony sposób opinii publicznej o konflikcie, (podjęcie ukierunkowanych działań propagandowych dla ukazania przyczyn i przebiegu konfliktu po myśli ośrodka dysponującego środkami informacji)*

•    uruchomienia środków kontroli sytuacji umożliwiających przyspieszanie lub spowalnianie wydarzeń, w tym kształtowanie terminu i sposobu osiągania rozstrzygnięć incydentalnych oraz ostatecznych (zakończenia konfliktu).

Konflikt zastępczy oznacza sytuację, kiedy obok konfliktu właściwego aranżowany jest konflikt nowy, wiążący siły i uwagę co najmniej jednej ze stron. Z reguły jest on wynikiem działań celowych, ale nie sposób wykluczyć mimowolnego przesunięcia się osi sporu na inne płaszczyzny. Konflikt zastępczy w klasycznej postaci może służyć zamiarowi zamaskowania istoty konfliktu właściwego bądź umniejszenia jego znaczenia.

Konflikt właściwy może obrastać sporami incydentalnymi, które zaciemnią lub wypaczą jego obraz, pozwolą na zwłokę w rozstrzygnięciach, pozbawią konflikt właściwy waloru aktualności.

Sytuacja poprzedzająca konflikt oznacza zespół elementów stanu faktycznego i prawnego, stanowiących bezpośrednią przyczynę zawiązania się konfliktu. Za każdy z tych elementów (warunków) uważam takie zdarzenie, którego hipotetyczna eliminacja prowadzi'do odpadnięcia następstwa w postaci konkretnego konfliktu. Proponuję zatem operowanie pojęciem „sytuacji poprzedzająęej konflikt" tylko po jego Wystąpieniu (ex post) - czy choćby w jego okresie trwania, a nigdy w sposób proroczy przed konfliktem (ex artte). Zachowanie się ludzi jest przyczyną konkretnego konfliktu (skutku), jeśli bez tego zachowania konflikt w danej postaci by nie wystąpił. Rozważania takie, penetrujące sytuację poprzedzającą konflikt, mogą być prowadzone po fakcie przez strony sporu bądź inne osoby lub organy, np. prokuraturę.

Pozbawiona słuszności jest teza, że konflikty i napięcia są zjawiskiem wyłącznie niekorzystnym ze społecznego punktu widzenia. Zaczyna się bowiem wyłaniać hipoteza, że zbyt mała liczba ujawnionych konfliktów i napięć prowadzi do stagnacji w wielu dziedzinach żyda. Brak uzewnętrznienia istoty sporów, nawet w sposób gwałtowny i spontaniczny, może być niekiedy dowodem przekroczenia miary w tłumieniu swobód i wolności obywatelskich, co perspektywicznie bywa większym złem niż sam konflikt. Korzyść płynąca z ujawniania konfliktów i napięć polega na odzwierciedleniu wyzwań, stanu zaangażowania, zwiększonej uwagi społecznej i rzeczywistego kierunku wysiłków. Innymi słowy, sam konflikt, weryfikujący realną sytuację, może być pożyteczny, natomiast niebezpieczne i szkodliwe może być błędne pokierowanie nim.

Konflikt społeczny i synonimy tego określenia (spory zbiorowe, niepokoje społeczne itp.) są definiowane przez wspólną cedięjkwiąęg u ich podłoża: wynik dążenia do tego, co się postrzega jako cele nie do pogodzenia (korzyść jednej strony musiałaby być osiągana kosztem drugiej).

. O możliwości wystąpienia konfliktu decyduje stopień zgodnośd celów, zakres, w jakim dzieli się pożądane dobra oraz stopień współzależ-nośd. Z tego względu np. mało prawdopodobny jest konflikt między kierowcami autobusów miejskich a nauczycielami szkół powszechnych. Nauczyciele mają natomiast dość powodów do pozostawania w konflikcie wobec przełożonych władz oświatowych i resortu zdrowia, współodpowiedzialnego za zanik szkolnej służby medycznej.

Pojęcie konfliktu społecznego jest w praktyce stosowane zamiennie z pojęciem kryzysu społecznegaJBłędna to praktyka, bo zaciera różnice (świadomie lub nie) między zespołem przyczyn a zespołem skutków niepokojącego zjawiska.

H11 07 na vc-m