musi
51
[O
1-
0-
da
ita
iw, zed jną. dno tc z rzy-/óch po-
k«u!e 'ftoipa. - swego sobowtór.,
„tamtego , jakieś własne odbicie należące tylko do Doliny, które nigdy nie przekroczy rzeki oddzielającej ją od reszty świata. Odejście jest nieuniknione — tęsknota stanowi jedyną możliwość trwania Arkadii.
Romantyczna stylizacja, w której Dolina pojawia się j^o symbol Arkadii, odsłania jeszcze raz zasadniczy ; problem egzystencjalny nurtujący twórczość Konwic-f kiego — możliwość wewnętrznej integracji, w tym wypadku poprzez stworzenie autonomicznej rzeczywistości duchowej. Diagnoza ukryta w baśniowej fabule jest pesymistyczna, odzyskanie utraconej jedności pozostaje w sferze niezrealizowanych marzeń człowieka. Przede wszystkim iluzoryczna jest izolacja Doliny. Uratowanie dziewczynki przy użyciu akcesoriów z „innego porządku” stanowi na płaszczyźnie emocjonalnej ilustrację nieuniknionego przenikania tego, co w stosunku do człowieka nadrzędne, zewnętrzne, co uprzytamnia trwałe obwarowanie tej pozornej wolności.
W powieści jest to jednoznacznie określone zarówno w planie baśniowym, jak i realnym.
Wywołane przemyślnością chłopca wtargnięcie „transcendencji” w przebieg wydarzeń akcji fantastycznej rozwiązuje ją, ale i niweczy Dolinę, poprzez przełamanie obowiązującej tu konwencji, poprzez wykroczenie poza wyznaczoną ramami tego świata kon-: Podkreślenie inicjatywy jednostki w burzeniu
spokojnego świata własnej iluzji wskazuje na rolę wiadomości Zwierzoczłekoupiora, również na płasz-We teatael wykluczającego bohatera z powszechny bezmyślnego, codziennego bytowania.