DSC00935

XX DOŚWIADCZENIE wojny i rewolucji

XX DOŚWIADCZENIE wojny i rewolucji

struktyw ne, złącz fizyczne nym. St« maity. L tystów i Oba wian i wypleń i zarażeni znała we pewno ul niejsze b lektualist mało kto skich. Tv glądy zn

nęło go wrzenie rewolucji. To, jak mówił, „niebywajjj zdarzenie” dokończyło jego życiowej i intelektualnej edukacji. Uważał później, za „kaleką” tego, kto njęi oglądał z bliska tak wielkich społecznych przemiel Jednakże sam o nich nie lubił opowiadać. Nie wiado.;

, mo także — nawet w przybliżeniu — jakie były losy Witkacego w rewolucyjnej Rosji i którędy powrócił %

Polski. Można tylko, opierając się o powieści, starać się odtworzyć nastrój, w którym pisarz przeżywał rewolucję.    _# j

W 622 upadkach Bunga marzył Witkacy o wielkim świecie i niezwykłym życiu. Ale to, które go wówczas J otaczało, było poczciwe, umiarkowane, spokojne. Teraz, trafił do Rosji w momencie naprawdę niesłychanym.

Wiekowa tyrania rozpływała się naocznie w zgniliznę.    ___

nierze w;y rzem... W1 wolucyjne i którędy, ki w Zak< już nie żył Lata bu w nadzwyc zić radość rżenie, dla

^Rozluźniały się namiętności i niknęły wszelkie hamul-, dziś jednj ■ce. Wyższe warstwy rosyjskiego społeczeństwa popadły* Pułk, W w trudne do wyobrażenia rozprzężenie. Upadek auto- y _z pjerwsz ■ rytetów, zniechęcenie, poczucie klęski łączyło się z dżi-F _mu wojsk ką żądzą życia i użycia. Z dekadencji wykwitały spo- _ne. Witka łeczne i religijne mistycyzmy. Witkacy był oficerem* gwardii, służył w pułku wyborowym,- Wojna była tam zapewne — popisem bohaterstwa i najzwyklejszym rozpasaniem. Spełniały Się teraz marzenia „Bunga”!;

Wokół Witkacego roiło się od wykolejeńców, samobój-J ców, arystokratycznych ryzykantów, wyuzdanych hrą*f bin, chimerycznych artystów, proroków przyszłości, głoszących najskrajniejsze idee, czekających z dnia na dzień przewrotu, który istotnie nastąpił. Wokół —i

tłumy spragnione zemsty i chleba.    |    _    ___

Ale lata wojny (podobnie jak przed- i powojenne)! najwybitni* były w Rosji bardzo płodne artystycznie. W Moskwie, Teraz dopii Petersburgu musiał się Witkacy zetknąć ze środowiska'¹ pętały rozv mi malarskimi, gdzie dojrzały hasła abstrakcji, kon-i F~I

1