nie popełniło żadnego grzechu.“ Dla nich mamy taką odpowiedź: Ze wzglądu na całość wszechświata i doskonały porządek, który łączy wszystkie stworzenia w przestrzeni i czasie, jest niemożliwe, żeby jakikolwiek człowiek był stworzony niepotrzebnie, skoro żaden liść na drzewie nie zostaje stworzony bez przyczyny. Ale z pewnością niepotrzebnie pytamy o zasługi tego, który nie miał żadnych zasług. Nie ma powodu obawiać się, że nie może być jakiegoś pośredniego życia między dobrem a grzechem i że wyrok sędziego nie może wyznaczyć losu pośredniego między nagrodą i karą.*
67. Przy tej sposobności ludzie rozstrząsają zazwyczaj jeszcze i to, jaką korzyść przynosi niemowlętom Chrystusowy sakrament chrztu,* skoro często umierają one zaraz po jego przyjęciu, zanim zdołały zrozumieć go choć cokolwiek. W tej sprawie panuje pobożne i dosyć usprawiedliwione przekonanie, że wiara tych, którzy ofiarują dziecko, żeby je poświęcić Bogu, przynosi niemowlęciu pożytek. Autorytet Kościoła, prowadzący nas do zbawienia, popiera ten pogląd, aby każdy zrozumiał, jaki pożytek daje mu własna wiara, skoro wiara drugiego człowieka może działać dobroczynnie na tych, którzy nie mają swojej. Czy synowi wdowy pomogła własna wiara? Przecież jako zmarły nie posiadał jej. To wiara matki przyczyniła się do jego wskrzeszenia.* Tym bardziej więc wiara drugiego może przynieść pożytek niemowlęciu, ponieważ jemu nie można zarzucić osobistej niewierności.
68. Fizyczne cierpienia małych dzieci, które z powodu wieku nie mają żadnych grzechów, wywołują je-
1 Zdanie o miejscu pośrednim zastrzeżonym dla zmarłych dzieci zasługuje na szczególni) uwogę. bo w późniejszych pismach Augustyn Bit uznawał dla zmarłych bez chrztu dzieci miejsca pośredniego między niebem a piekłem 1 uważał, te za karo grzechu pierworodnego taą one ns " wieczne potępienie, choć potępienie to Jest bardzo łagodne 1 raczej tyiao analogiczne do piekłu dorosłych potępieńców. Por. Latusek, dz. cyt-Sf.
* Ustęp ten Jest bardzo Interesujący ze względu na niwry«BiM»
226
• Łk. 7, is—19.