DSC02577 (6)

IPI cisrtwy, niewielkiego wzrostu,

BNI okuta po prostu.

cAi na widok Kiejstutowej burki

Drżą Niemce i bledną Turki?

Niemiec I Kiejstutem gdy w szable zadzwoń., Złamie bułat na żelezie;

Chan krymskim koniem od żmudzkiej pogorr Głowy w hordą nie uwiezie.

Bo gwałt co ramię na cięcie wytęża, Przechodzi i do oręża;

Bo serce jezdca, na wojennym błoniu,

Po połowie bije w koniu.

$. 44 p T75:

21 „.osiodłać hestera.

Szczególny rodzaj koni żmudzkich; obacz Czackiego

0    fctetrsfcich i polskich prawach t. I, p. 214.

1    41 w. 963:

24. .^Naprzód, hop, hop, ura!

«Hop, hop, da stich und poss!» wołali Niemcy na nieprzyjaciół.

S. 49 w. 903—904:

25. Tak ojciec Niemen...

Gdy Ruraszyskiego napotka olbrzyma.

Niedaleko miasteczka Rumszyszek jest największa rapa⁶ w Niemnie, żegludze niebezpieczna, zwana Olbrzym.

« Tadeusz Czacki (1765—18131, znakomity organizator nauki i oświaty; wymienione dzieło, wydane 1800—1801j, zawierało wiele wiadomości archeologicznych i historycznych o Litwie.

* rapa (czyściej: rafa) — skalny próg na rzece, powodujący niebezpieczne wiry wodne.

s. 53 u>. JOJO—J01J:

26.    Kędy świątynie miał wladica pioruna

I bóg, co wichrem nlepogodnym świszczę.

Perkunas, bóg piorunu, czczony w Litwie, i Pochwist, bóg niepogody, u Rusi. Dotąd pokazują w Nowogródku miejsce, gdzie miały stać tych bóstw świątynie, a gdzie teraz kościół ks. ks. bazylianów.

Si 53 to. 1017:

27.    Niemiecki braniec na dzielnym rumaku.

Brańców wojennych, szczególniej Niemców, Litwini palili na ofiarę bogom. Przeznaczano do tego obrzędu wodza lub znaczniejszego z rodu i męstwa rycerza; jeśli kilku dostało się w niewolą, natenczas losem wyciągano nieszczęśliwą ofiarę. Po zwycięstwie na przykład Litwy r. 1315 nad Krzyżakami, Stryjkowski powiada: «A Litwa i Żmudź za to zwycięstwo i za hojne łupy, z nieprzyjaciół pogromionych i pobitych złupione, gdy bogom swoim ofiary i zwykłe modły czynili, jednego zacnego Krzyżaka, imieniem Gerarda Ruddę, wójta albo starostę ziemie sambijskiej °, z więźniów przedniejszego, z koniem, na którym wojował, i z zbroją, w której był ubrany, i z bronią, żywego na wyniosłym stosie drew spalili i z dymem duszę do nieba, a ciało z perzynami na powietrze posłali*. (Stryjków. Kron._t k. 391, wyd. królewiec.).

Przy kopcu tegoż wieku Prusacy, już ochrzczeni, zbuntowawszy się i zbiwszy 4000 Niemców, komtura memelskiego^b pojmali i spalili. Ob. Lucas David, k. 2156.

c nazwa części Prus książęcych, nad brzegiem Bałtyku i Zatoki Kurońskiej. ^b Memel to niemiecka nazwa Kłajpedy.

73