ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZA
OWIEKA
ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZA
OWIEKA
ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZA
OWIEKA
UKA
AD KR
ŻENIA
WST
P
układ krążenia
krwionośny
krwionośny limfatyczny
wypełniony krwią
wypełniony krwią wypełniony limfą
występuje serce
występuje serce
brak serca
UKA
AD KRWIONOÅšNY
Funkcje:
a) transportuje substancje w
organizmie
b) uczestniczy w utrzymaniu
homeostazy organizmu
c) uczestniczy w obronie organizmu
przed patogenami
Przystosowania:
a) obecność krwi (swoistej tkanki
łącznej) o określonych właściwościach
łącznej) o określonych właściwościach
b) gęsta sieć naczyń krwionośnych
c) obecność serca
~ 21 ~
KREW*
Hematokryt  stosunek objętości elementów
stosunek objętości elementów
morfotycznych do objętości osocza. U mężczyzn
. U mężczyzn
wskaz
nik hematokrytowy wynosi 46%, u kobiet 41%.
wskaz
nik hematokrytowy wynosi 46%, u kobiet 41%.
* więcej: załącznik 1   Badanie krwi
~ 22 ~
Funkcja transportujÄ…ca**:
a) erytrocyty (4,5-5,1 mln/mm3 krwi)  okrągłe, dwuwklęsłe dyski pozbawione jądra komórkowego, mitochondrium i
okrągłe, dwuwklęsłe dyski pozbawione jądra komórkowego, mitochondrium i
okrągłe, dwuwklęsłe dyski pozbawione jądra komórkowego, mitochondrium i
rybosomów, co umożliwia całkowite ich wypełnienie hemoglobiną
rybosomów, co umożliwia całkowite ich wypełnienie hemoglobiną
Schemat budowy hemoglobiny
Schemat budowy
b) osocze  zawiera 91-92% wody, główną część pozostałych składników stanowią białka (8
92% wody, główną część pozostałych składników stanowią białka (8
92% wody, główną część pozostałych składników stanowią białka (8-9%), które są
syntetyzowane w wÄ…trobie (wyj.: immunoglobuliny)
syntetyzowane w wÄ…trobie (wyj.: immunoglobuliny)
Odczyn krwi jest prawie obojętny i waha się w bardzo wąskim zakresie pH 7,35 7,45
Odczyn krwi jest prawie obojętny i waha się w bardzo wąskim zakresie pH 7,35-7,45
Funkcja obronna:
obrona organizmu
nieswoista swoista
(wrodzona) (nabyta)
tworzą ją mechanizmy, które tworzą ją precyzyjne mechanizmy
tworzÄ… jÄ… precyzyjne mechanizmy
działają jednakowo na wszystkie obronne skierowane przeciw określonemu
obronne skierowane przeciw określonemu
patogeny obcemu elementowi
komórkowa humoralna
(limfocyty T) (limfocyty B)
- ciągłość powłok ciała - powstają w szpiku kostnym - powstają w szpiku kostnym
powstajÄ… w szpiku kostnym
- fagocytoza - dojrzewajÄ… w grasicy, gdzie uczÄ… - dojrzewajÄ… w szpiku
dojrzewajÄ… w szpiku
- gorączka się rozróżniać obce antygeny - produkują przeciwciała
produkują przeciwciała
- subs. toksyczne na tle własnych
- produkcja interferonu - wzmacniajÄ… i wyciszajÄ… obronÄ™
(informuje inne komórki o immunologiczną
obecności wirusa) - niszczą komórki obce
- pH środowiska - produkują substancje toksyczne
- odruchy obronne
- układ dopełniacza
Przeciwciała  białka osocza krwi (immunoglobuliny) zdolne do swoistego wiązania się z antygenem
białka osocza krwi (immunoglobuliny) zdolne do swoistego wiązania się z antygenem
białka osocza krwi (immunoglobuliny) zdolne do swoistego wiązania się z antygenem
Antygen  każda substancja rozpoznawana przez organizm jako obca, wywołująca w nim produkcję przeciwciał
każda substancja rozpoznawana przez organizm jako obca, wywołująca w nim produkcję przeciwciał
każda substancja rozpoznawana przez organizm jako obca, wywołująca w nim produkcję przeciwciał
**więcej: Transport tlenu i dwutlenku węgla we krwi, str. 3
str. 34
~ 23 ~
NACZYNIA KRWIONOÅšNE
naczynia krwionośne
żyły tętnice naczynia włosowate
naczynia włosowate
- wprowadzajÄ… krew - wyprowadzajÄ… krew z serca - odpowiadajÄ… za wymianÄ™
odpowiadajÄ… za wymianÄ™
serca - krew płynie nich pod wysokim substancji krew
substancji krew-komórka
- krew płynie pod niskim ciśnieniem
ciśnieniem
warstwa
mięśniówka
śródbłonkowa
warstwa tkanki Å‚Ä…cznej
Å‚Ä…cznej
- mają cienką mięśniówkę - mają grubą mięśniówkę - kapilary buduje cienki
kapilary buduje cienki
- ich ściany są elastyczne - ich ściany są sprężyste nabłonek jednowarstwowy
nabłonek jednowarstwowy
- krew płynie w nich dzięki: - krew płynie w nich dzięki - niskie ciśnienie i ma
niskie ciśnienie i mała
uciskom mięśni pracy serca prędkość przepływającej krwi
prędkość przepływającej krwi
*
otaczajÄ…cych naczynie - nie majÄ… zastawek
zasysającej pracy klatki - w tętnicach krwiobiegu dużego
*
piersiowej mieści się ok. 800ml krwi, co
pracy mięśni tłoczni brzusznej stanowi 15% całej jej objętości
*
- posiadajÄ… zastawki
- gromadzi siÄ™ w nich 2,5l krwi,
czyli 50% jej całkowitej objętości
~ 24 ~
Ciśnienie krwi
Ciśnienie tętnicze krwi zależy od dopływu i odpływu krwi z tętnic. Ulega ono wahaniom w zależności od okresu cyklu
pracy serca:
- w okresie maksymalnego wyrzutu lewej komory jest najwyższe i określane jako ciśnienie skurczowe; wynosi 120-
140 mmHg
- w rozkurczu komór ciśnienie jest najniższe; jest to ciśnienie rozkurczowe wynosi 70-90 mmHg
Lewa komora, wtłaczając do aorty w czasie jednego skurczu objętość wrzutową serca, powoduje jednocześnie
wzrost ciśnienia i powstania fali ciśnieniowej. Fala ciśnieniowa z towarzyszącym jej odkształceniem ścian tętnic,
określana jako fala tętna, rozchodzi się wzdłuż ścian tętnic aż do naczyń włosowatych. Prędkość fali tętna zależy od
elastyczności ścian tętnic i mieści się w granicach 5-9m/s.
W miarę przepływu krwi z tętnic do żył średnie ciśnienie krwi stopniowo maleje. W żyłach głównych, uchodzących
do prawego przedsionka, jest ono niższe od atmosferycznego i wynosi niecałe 4 mmHg. Tak niskie ciśnienie wymaga
dodatkowych czynników wspomagających powrót krwi żylnej do prawego przedsionka:
- pompa piersiowo-brzuszna, która jest związana z czynnością oddechową; w czasie wdechu ciśnienie śródpiersia
obniża się, podczas gdy ciśnienie śródbrzusze wzrasta; ułatwia to ruch krwi żylnej w kierunku dosercowym
- pompa mięśniowa, warunkująca skurcze mięśni szkieletowych
- pompa jelitowa, którą stanowią skurcze żołądka i jelit ułatwiające powrót krwi żylnej z przewodu pokarmowego
Prędkość przepływu krwi a powierzchnia przekroju naczyń
A
ączna powierzchnia przekroju naczyń krwionośnych wzrasta wraz ze spadkiem ich średnicy i największa jest w
naczyniach włosowatych.
Średnia prędkość przepływu krwi jest odwrotnie proporcjonalna do powierzchni przekroju naczyń, a największą
zmianę ciśnienia obserwuje się w arteriolach.
~ 25 ~
BUDOWA MI
ÅšNIA SERCOWEGO
~ 26 ~
PRACA SERCA
Serce pracuje cyklicznie, nieprzerwanie, stosowanie do potrzeb organizmu.
nieprzerwanie, stosowanie do potrzeb organizmu.
Praca serca wynika z:
a) aktywności jego rozrusznika (automatyzm serca)
a) aktywności jego rozrusznika (automatyzm serca)
b) kontroli układu nerwowego
c) kontroli hormonalnej
Rozrusznik serca (układ bodz
co-przewodzÄ…cy) tworzÄ…:
przewodzÄ…cy) tworzÄ…:
a) węzeł zatokowo-przedsionkowy
b) węzeł przedsionkowo-komorowy
c) pęczek Hisa
d) włókna Purkinjego
Cykl pracy serca:
a) skurcz przedsionków (0,1s)
- pobudzenie węzła zatokowo-przedsionkowego
przedsionkowego
- skurcz przedsionków
- przepływ krwi z przedsionków do komór przez otwarte zastawki przedsionkowo-komórkowe przy zamkniętych
przepływ krwi z przedsionków do komór przez otwarte zastawki komórkowe przy zamkniętych
zastawkach żylnych
b) skurcz komór (0,3s)
- pobudzenie węzła przedsionkowo-komorowego
komorowego
- skurcz komór
- przepływ krwi z komór do tętnic przez otwarte zastawki półksiężycowate przy zamkniętych zastawkach
przepływ krwi z komór do tętnic przez otwarte zastawki półksiężycowate przy zamkniętych zastawkach
przepływ krwi z komór do tętnic przez otwarte zastawki półksiężycowate przy zamkniętych zastawkach
przedsionkowo-komorowych
c) pauza (0,4s)
- rozkurcz mięśnia sercowego
- wypełnienie się krwią całego serca
- serce zaopatrywane jest w tlen i substancje odżywcze
serce zaopatrywane jest w tlen i substancje odżywcze
Ilość krwi wypływającej z prawej i lewej komory serca w czasie jednego cyklu jest taka sama.
Ilość krwi wypływającej z prawej i lewej komory serca w czasie jednego cyklu jest taka sama.
Ilość krwi wypływającej z prawej i lewej komory serca w czasie jednego cyklu jest taka sama.
Ciśnienie krwi wypływającej z lewej komory jest wyższe niż ciśnienie krwi wypływającej z prawej komory.
i wypływającej z lewej komory jest wyższe niż ciśnienie krwi wypływającej z prawej komory.
i wypływającej z lewej komory jest wyższe niż ciśnienie krwi wypływającej z prawej komory.
Przystosowaniem lewej komory do tego faktu jest gruba ściana.
Przystosowaniem lewej komory do tego faktu jest gruba ściana.
~ 27 ~
autonomiczny układ nerwowy
układ współczulny układ przywspółczulny
ośrodek przyspieszający ośrodek zwalniający
pracÄ™ serca pracÄ™ serca
znajdujÄ…cy siÄ™ w znajdujÄ…cy siÄ™ w
w części piersiowej rdzeniu przedłużonym
rdzenia kręgowego
+ 
adrena'ina acety'ocho'ina
REJESTRACJA PRACY SERCA
a) pomiar tętna (spoczynkowe = 72uderzenia/min)
b) rejestracja zmian ciśnienia
c) rejestracja zmian elektrycznych w cyklu pracy serca
d) rejestracja dz
więków wydawanych przez serce:
- I ton  powstaje przy zamknięciu zastawek przedsionkowo-
komorowych
- II ton  powstaje przy zamknięciu zastawek półksiężycowatych
e) pomiar ciśnienia tętniczego  pomiar ciśnienia krwi
wypływającej z lewej komory
f) koronarografia
P  skurcz przedsionków
QRS  skurcz komór
T  rozkurcz komór
CZYNNIKI WPA
YWAJ
CE NA PRAC
UKA
ADU KRWIONOÅšNEGO
a) drożność tętniczych naczyń krwionośnych
b) stres o długotrwałym działaniu
c) wysiłek fizyczny
d) ciśnienie parcjalne tlenu (21% x 760 mmHg =159,6 mmHg)
e) używki (kofeina, nikotyna, etanol  przyspieszenie akcji serca)
f) temperatura otoczenia
TM, ® & Copyright © 2011 by Adrian Drożdż. All rights reserved
~ 28 ~