DSC04048

C:$mmA i wsp.. Sty rookcji podbto w chodzio w Irakcio fujoterapii

Tib 4. Wartości współczynnika sił reakcji podłoża składowej pionowej w chodzie Tab. 4. Values ot the gmund reaction coefficient, vertlcal componont, during gaił

Współczynnik sil reakcji podłoża skladowoj plonowoj n>98	Stania Jednonóż (masa ciała)	Chód na płaskim podłożu	średnia prędkość mls
Pacjenci 10 do 14 lydzlod lizjolompll	1	1.19	U
Grupy kontrolna >oz obrażeń chrząstki stawowej	1	1.21	1.2

cjentów i grup bez obrażeń chrząstki, w odniesieniu do wartości uzyskanych w czasie stania jednonóż. Pomiędzy 10 a 14 tygodniem fizjoterapii stwierdzono przyrost średnich wartości współczynnika z 1 w staniu jednonóż do x=1,19 podczas chodu pacjentów, co oznaczało wzrost badanej cechy średnio o 19% powyżej wartości masy ciała. Grupa kontrolna osób bez obrażeń chrząstki osiągnęła przyrost współczynnika z wartości x =1 w staniu jednonóż do x=1,21 podczas chodu (średnio o 21% powyżej masy ciała). Wartości były zbliżone pomiędzy badanymi grupami i nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie.

DYSKUSJA

W pracy dokonano oceny maksymalnych sił (N) reakcji podłoża składowej pionowej w chodzie po płaskim podłożu, w odniesieniu do stania jednonóż.

Wartość badanej siły w staniu jednonóż, po przeliczeniu niutonów na kilogramy, odpowiada wartości masy ciała indywidualnie dla każdego badanego. Grupy osób bez obrażeń chrząstki, osiągnęły w chodzie podczas fazy podporu średnie obciążenie około 1,21 masy ciała. W grupach tych stwierdzono nieistotną asymetrię sił reakcji podłoża poniżej 5% pomiędzy lewą a prawą kończyną. W grupach pacjentek i pacjentów przywrócono chód indywidualnie pomiędzy 10 a 14 tygodniem postępowania fizjoterapeutycznego. Pacjentki i pacjenci osiągnęli podczas chodu obciążenie kończyn operowanych i tych bez obrażeń chrząstki średnio 1,19 masy ciała. Wyniki osiągnięte w kończynach operowanych były zbliżone do osób, które nie były operowane.

W grupach osób operowanych stwierdzono także nieistotną asymetrię poniżej 5%. Wyniki nasze potwierdzają wyniki badań Stacoff, który przyjął za normę wartość 7% asymetrii sił reakcji podłoża składowej pionowej pomiędzy prawymi i lewymi kończynami dolnymi u osób bez obrażeń [11].

Maksymalne wartości sił reakcji podłoża występowały częściej w fazie odepchnięcia (propulsji), ale występowały także w fazie kontaktu pięty z podłożem (kontaktu początkowego). Na udział kontaktu początkowego lub odepchnięcia podczas chodu w osiągnięciu maksymalnych wartości sił reakcji podłoża mają wpływ osobnicze cechy człowieka. Należą do nich koordynacja mchu, a także technika chodu oraz chwilowe zmiany prędkości chodu. Taką interpretację wyników potwierdzają inni autorzy [16,17].

W grupach po operacjach chrząstki stawowej osiągnięto wartości sił reakcji podłoża zbliżone do grup kontrolnych pod koniec II etapu własnego postępowania fizjoterapeutycznego. W tym czasie zwracano uwagę na naukę prawidłowych faz chodu. Pod koniec tego etapu pacjenci ćwiczyli nacisk kończyną operowaną z kontrolowanym obciążeniem 1,3, a następnie 1,5 masy ciała na platformach tenso-metrycznych pod warunkiem braku bólu i wysięku. Stosowano ćwiczenia stymulujące biologiczne sprzężenie zwrotne, co kształtowało propriocepcję i złożone czynności odruchowe pacjentów. Wykonywano ćwiczenia z przyrządami i przyborami dającymi chwiejne podłoże jak materace, trampoliny, step testy i ergometry. Uczono chodu na twardym, następnie chwiejnym podłożu. Zwracano uwagę na naukę, a potem doskonalenie prawidłowych faz chodu [18]. Przeprowadzone postępowanie fizjoterapeutyczne pozwoliło na adaptację chrząstki do obciążeń i koordynację mchu pacjentów, potrzebnych do wykonania chodu po płaskim podłożu.

Nasze wyniki potwierdzają zalecenia Trzaski, który podaje, że pełnego obciążenia kończyny po operacjach powierzchni nośnej chrząstki nie należy rozpoczynać wcześniej jak pomiędzy dmgim a trzecim miesiącem po operacji [19]. Przywrócenie chodu nie może zakończyć monitorowania jego prędkości, czy też stopniowania wielkości jego dystansu. Kontrola obciążeń może zmniejszyć ryzyko zbyt intensywnej fizjoterapii [20]. Niezależnie od przywrócenia chodu pacjentowi należy uświadomić, że w tym czasie operowana tkanka nie zakończyła pełnej przebudowy, co potwierdzają wyniki badań [21,22,23]. Aby uniknąć przeciążeń, bólu, wysięku kolana potrzebne jest monitorowanie dystansu chodu, jego intensywności i przerw wypoczynkowych. Ważne jest podłoże. Inna jest tolerancja obciążeń na bieżni ruchomej o elastycznym podłożu, a inne są wartości obciążenia na jednostkę powierzchni chrząstki w chodzie po nierównej kostce granitowej. Trzeba zwracać uwagę na czynności żyda codziennego pacjenta, jak długotrwałe siedzenie za biurkiem, jazda samochodem, czy też noszenie dężkich zakupów. W tym okresie pacjent porusza się swobodnie w otoczeniu i najczęściej podejmuje prace zawodową, a także umiarkowaną aktywność rekreacyjną, bez kontroli fizjotere-

296