DSC04223

I BT

I BT

chow	skiej. W jednej /. nich,	a mi a nowi		Ja fik i	ni Nietoperzowej
(W. <	Chmielewski, K. Kowalski	, M. Jteyma	nówna	* 1981]	1 występują ślady
dwu li	:rotnego orsibywsuifi csl<	□wieka górr	Jopa lec	fUtyczi	“•i kultury jerz.
mann	iwickiej, u także kości U	*minga, zaj^	;ca hic	daka :	i wc;gle drzewny
nalot	łjcc do Pinus cembro i f	>iceo (vel L	arix),	Datow	anta tej warstwę
meto<	ią i«C dato wiek 38 160 i	: i 250 B. P,	. (Gro	2181;	W, Chmielewski
K. K<	ywalski, M. Reymanówna,	1961).
St	adial główny. Stratygrafii	i osadów st.	adiału	główr	tego opiera »ię na
profil	ach osadów różnych facj:	i. Najważni.	ejsze profile		facji lodowcwej
i woc	inolodowcowej znajdują się na Niżu		Polsk	im, a	facji lessu w pa-

sie wyżyn. Utwory powstałe u schyłku stadiału występują w pełnym rozwoju w facjach jeziornych i eolicznych, a częściowo również w profilach osadów rzecznych i utworów deluwialnych. Całość profilu jest ponadto zarejestrowana w osadach kilku jaskiń. Podział stadiału głównego jest zatem oparty na osadach różnych facji, występujących w różnych obszarach kraju i stąd korelacja poszczególnych profilów nie zawsze jest oparta na jednakowo pewnych podstawach, podobnie zresztą, jak przy podziale całego zlodowacenia północnopolskiego.

Stadiał główny można podzielić na fazy na podstawie danych geomorfologicznych, a górną jego część — również na podstawach pałeobo-tanicznych. Fazy odpowiadają jednostkom wyróżnionym na obszarze niżowym przeważnie na podstawie przebiegu głównych stref marginalnych, powstałych w czasie maksymalnego rozwoju i późniejszego zamku lądolodu stadiału głównego. Wyróżnia się fazy leszczyńską i pomorską, rozdzielone interfazą mazurską. Młodsze od nich jednostki stadiału głównego zapisane w osadach nazywanych późnym glacjałem, a więc głównie w profilach osadów jeziornych, są też znane na Niżu Polskim w postaci osadów deluwialnych, wietrzeniowych, eolicznych i rzecznych. Do tych jednostek należą: interfaza bolling, faza starszego dryasu, interfaza ałlerod i faza młodszego dryasu.

Przedstawiony podział stadiału głównego jest więc podziałem wypracowanym już dawniej przez J. E. Mojskiego (1969c), zmodyfikowanym przez wyniki nowszych badań.

Inne facje osadów nie dostarczają przekonywających podstaw do podziału stadiału głównego. Chodzi tu zwłaszcza o less i stokowe pokrywy peryglacjalne.

Faza leszczyńska — faza pomorska. Osady obu faz stadiału głównego tworzą przeważającą część profilu tego stadiału w facji glacjalnej i wodnolodowcowej na Niżu Polskim. Występują one tam zazwyczaj w postaci jednego poziomu gliny zwałowej podścielonego i przykrytego osadami wodnolodowcowymi i zastoiskowymi, a w dolinie dolnej Wisły wszystkie wymienione warstwy leżą nad osadami stadiału przedgrudziądzkiego, ścinając je miejscami, zwłaszcza w rejonie gdańskim. Dalej na południe niezgodność ta jest mniej widoczna.

Zasięg facji lodowcowej stadiału głównego na południu pokrywa się z maksymalnym zasięgiem lądolodu zlodowacenia północnopolskiego. Profil tych osadów jest dokładniej rozpoznany w wielu miejscach, ale tylko niektóre z nich dostarczają istotnych informacji o rozwoju stratygraficznym. Należy do nich wschodnia część Kotliny Płockiej, gdzie w fazie określonej przez S. Skompskiego (1969) jako poznańska występują osady lodowcowe dwóch nasunięć lądolodu — podfazy płockiej i pod-