DSC04363

formę jawną lub utajoną, zorganizowaną lub żywiołową, mogą trwać bardzo krótko bądź ciągnąć się latami.

Konflikt bywa postrzegany jako zjawisko zagrażające czy wręcz destrukcyjne dla ładu społecznego i społecznych interakcji. Konsekwencją takiego podejścia jest przekonanie, że konflikty są niepożądane, złe. Nie powinno się ich ujawniać, a raczej unikać, tłumić lub właśnie ukrywać, by zachować ład czy dotychczasowe status quo.

Według innego stanowiska konflikty traktuje się jako podstawowy element rozwoju społecznego i zmiany. Dostrzega się ich funkcje pozytywne, m.in. integracyjną, innowacyjną czy poznawczą. Kładzie się nacisk na umiejętne (konstruktywne) zarządzanie konfliktem, tzn. wykorzystywanie faktu, iż się ujawnił, by wypracować nowe, lepsze rozwiązania, dające trwałe porozumienia. Różnice pomiędzy tradycyjnym i współczesnym podejściem do konfliktów można ująć następująco:

Podejście tradycyjne	Podejście współczesne
Konflikty są niepożądane.	Konflikty mogą być pożyteczne.
Konfliktów należy unikać.	Konflikty są powszechne i nieuniknione.
Źródłem konfliktów są błędy ludzi.	Różne mogą być przyczyny konfliktów, ich powstrzymywanie czy unikanie bywa błędne.
Konflikt jest zaprzeczeniem współpracy.	Konflikty mogą przyczyniać się do współdziałania.
Postępowanie ludzi powinno zmierzać do tłumienia lub eliminowania konfliktów.	Konfliktami należy kierować, zarządzać tak, by prowadziły do pozytywnych skutków.

Każdy konflikt ma własną specyfikę i dynamikę (np. liczbę zaangażowanych podmiotów, złożoność problematyki czy stopień emocjonalnego zaangażowania stron). Istnieją jednak pewne elementy wspólne dla wszystkich. Są to podstawowe fazy, które tworzą sytuację konfliktową, tj. zauważenie czy też uświadomienie sobie przez strony (lub przynajmniej jedną z nich) sprzeczności (różnic), które wydają się nie do pogodzenia. Konsekwencją tego są określone zachowania (np. walka, unikanie, ignorowanie, dostosowanie się czy współpraca), które mają na celu zmianę zaistniałej sytuacji. Od tego, jakie działania podejmą strony konfliktu, zależą jego dalsze losy. Zakończenie konfliktu nie musi oznaczać jego rozwiązania - może on ulec eskalacji i pogłębić złe czy wrogie stosunki.

Warto pamiętać o tym, że działania takie, jak np. unikanie rozwiązania kwestii spornych, wycofywanie się z trudnej sytuacji lub odwrócenie uwagi od przedmiotu sporu, nie usuwają przyczyn konfliktu, tylko doraźnie łagodzą jego objawy. Bywa bowiem tak, że nagromadzone negatywne emocje, wzajemne niezrozumienie czy narastająca wrogość prowadzą do jeszcze silniejszej reakcji wybuchowej.

23