DSC05360

WSTĘP

L POETA BAROKU

Lat temu z górą dziewięćdziesiąt ukazało się w Krakowie studium znakomitego lwowskiego romanisty, Edwarda Porębo-wicza, zatytułowane Andrzej Morsztyn, przedstawiciel baroku w poezji polskiej¹. W studium tym po raz pierwszy w literaturoznawstwie naszym pojawił się termin „barok” jako nazwa pewnego swoistego stylu, charakterystycznego clla poezji XVII wieku. Terminem tym, od dawna zadomowionym w historii sztuki, historycy literatury Zachodu zaczęli się posługiwać dopiero w ostatnim dwudziestoleciu ubiegłego wieku. Praca Porębowicza była więc pionierska także i w europejskiej skali².

Porębowicz pojmował barok, patrząc z naszego, dzisiejszego punktu widzenia, dość wąsko. Był on dlań, tak jak i dla innych owoczesnych historyków literatury, nazwą stylu, posługującego się niezwykłą metaforyką, znajdującego upodobanie w paradoksach, w dowcipnej puencie i w ogóle będącego nade wszystko popisem stylistycznej wirtuozerii poety.

Zrewolucjonizowali to pojęcie baroku w latach po pierwszej wojnie światowej uczeni niemieccy. Widzieli oni w baroku

1

   Zob. Rozprawy Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, t. XXI, Kraków 1894, s. 225—319.

2

   Zob. R. W e 11 e k, The Concept of Baroąue in Literary Scholar-ship w tomie jego studiów Concepts of Criticism, New Ha-ven—London 1963, s. 73 oraz 116—117.