DSC05646 (4)

P 2 958

WSTĘP

I

AUTOR, ŻYCIE / LOSY

Obok poetów, porywających nad ziemię i w zaświaty, cenimy i mniejszych fantazją, a skromniejszych talentem, skoro dają świadectwo liudzi i czasów, — skoro odbijają ideały, tryb, życie minionych dni, — skoro mądrze radzą a pięknie piszą. Do takichto należy i podigórzanin Wacław Potocki (1625—1696), co najpełniej wyraził staroszlacbeckie ideały a życie dawne, barwne, ciekawe, odtworzył we wszystkich szczegółach i przed piewcą Pana Tadeusza najbardziej nauodowym pisarzem się okazał. Z dawnych nikt mu nie dorównał, chociaż przeszedł go Kochanowski sztuką, miarą, stylom; nawet w wieku XVII górował nad mim nauką i smakiem Szymonowie, temperamentem Andrzej Morsztyn, mistycznym zabarwieniem wiary Kochowska; w ośmnastym Krasicki go daleko w tyle podstawił wy-twomością i ogładą. Ale żaden z dawnych, nie wyłączając domorosłego Reja, ani oddał się z równym wytrwaniem i poświęceniem służbie Muzom, ani oddał się w tej służbie tak wyłącznie polskości. Poeta, ani myślący o oryginalności, ślepo obcych torów się dzierżąc, nie

r