268
Staniilawa Mihilewicz
Przyczyn w tym kontekście dopatrywano się w nieświadomych konfliktach, czy też w mechanizmach kontrolnych. Obecnie badacze dowodzą, że lęk przejawia się w aspekcie psychologicznym, genetycznym, hormonalnym i neurofizjologicz-nym. Zostały określone granice postaci zaburzeń lękowych i opracowany system rzetelnej diagnozy.
W stanie strachu wyróżnia się cztery elementy:
• poznawczy — polegający na oczekiwaniu zagrożenia,
• somatyczny — który polega na reakcji pogotowia,
• emocjonalny — przejawiający się w uczuciu niepokoju lub przerażenia,
• behawioralny — w występujących próbach uniknięcia groźnej sytuacji. Elementy lęku są takie same jak składniki strachu, lecz wyjątek stanowi element poznawczy. W stanie lęku nie oczekuje się zagrożenia, ale czegoś złego, co ma nastąpić. Osoby cierpiące na zaburzenia lękowe są ciągle zatroskane i zmartwione. Ich mięśnie są nienormalnie napięte, a układ krwionośny mniej elastyczr ny.
Według DSM-IV lęk i niepokój są połączone z trzema lub więcej spośród następujących sześciu objawów, z których co najmniej kilka utrzymuje się przez większość dni w ciągu ostatnich sześciu miesięcy.
U dzieci wystarczy jeden z następujących objawów:
• bezradność lub poczucie osaczenia, albo wyczerpania;
• szybkie męczenie się;
• trudności z koncentracją lub logicznym myśleniem;
• drażliwość;
• napięcie mięśni;
• zaburzenia snu (trudności w zasypianiu lub przesypianiu, albo sen nie przynoszący odpoczynku).
Definicję MPD przyjęto za R. Michałowiczem (1993, s. 13), w następującym brzmieniu: „Pod pojęciem mózgowego porażenia dziecięcego rozumie się niepostę-pujące zaburzenia czynności będącego w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego (OUN), a zwłaszcza neuronu ruchowego, powstałe w czasie ciąży, porodu lub w okre-. sie okołoporodowym
Zdaniem M. Borkowskiej (1989, s. 15) *mózgowe porażenie dziecięce jest ze-- społem różnorodnych objawów zaburzeń czynności ruchowych i napięcia mięśni, ^wywołanych uszkodzeniem mózgu lub nieprawidłowościami w jego rozwoju nabytymi l przed uszkodzeniem w okresie okołoporodowym, czy po urodzeniu we wczesnym dzie-\ciństwie“.