DSC08110

bajkową l r.w.ywistąi przy pierwszym bezpośrednim odbiory skupia uwagę Ul pierwsza. bajkowa, ale głębsza rolloksjo pro. wadzi ku drugiej, toj, którą Krasicki określił Jako Prawdą, co to „i Pajkl się odkryta".

li-' ¹ i

Haiki i przypowieści pisana są regularnym try.ymistoząloJ kowcom. Wiorstom tym władał Krasicki swobodnie, nie nie uni*| knąłby w raźnia monotonnoścl, gdyby nie znalazł sposobów /.<ły-l namltowanlA go i ożywiania. Ideałem p^oudoklasycznyin był luki! olokt. gdy każdy wiersz był zdaniom. Ale właśnie w tym kryło się niebezpieczeństwo monotonii. U KraHlckłogo zdarzają sią w Uh s za o tdontycznoj długości ta zdaniami u p.:

Gospodai/ u o/.dolda myśląc i wygodzie /byt obcinał gałęzi u drzew w zwuiin ogrodzie.

Skupiania takich wierszy Krasicki unikał. W calu zdynamlzo* wania l urozmaicania wiersza często stosował przerzutnię l wtedy koniec zdania przypadał na początek drugiego wiersza:

(...) śmiał ślą sokół lotny,

Na koniec t zuchwałości tuk o w oj markotny,

Porwał yo; a gdy ostro szpony wskroś przohodły,

Rzekł (...]

Często, przeciwnie, spotyka się wiersz składający się z kilku krótkich, urwanych zdań, szczególnie w dialogach:

&lapy w bród, sakwy zmaczał, nio wysili bet szkody.

albo

i.Wyntji

lin wyjdą!' „My bodzlnm podnosić

Dzięki takim przeciwstawnym sobie zabiegom Krasicki wy* dłużni lub drobił tok rytmiczny, powiększał pauzy, hamował i ucinał lub przyśpieszał tempo wiersza. Przerzutnię wykorzysta wał tei dla mocniejszego zaakcentowania Jakiegoś wyrazu lub czynności. Uurd/o dobrzo rozumiał znaczenie ryiuui Jogo funkcji w wierszu Krasickiego polcgalu na mocniejszym wybijaniu wy* razów, które chciał zaakcentować. Tym sposobem wzmocnił elekt

gniewnego epitetu ,,głupio" w kończącym Bajki I przypowieści wierszu Wilk 1 owce:

Wyszedł, a zawdzięczając nierozumne) kuplo,

Pojadł, pogryzł, podusił wszystkie owce głupie.

Korzystając z tych I Innych jeszcze najprostszych sposobów ożywiania wiersza, dat mu swobodę, lekkość, pojemność myśli i obrazu. Prawie nigdy nie spotyka się u Krasickiego naginania myśli do rymui nigdy myśl nie jest pod panowaniem wierszu, zawsze wiersz pod panowaniem myśli.

e

$ $

Bajki Krasickiego są Jednym z najcenniejszych dzieł literatury polskiej. Zawarł w nich Krasicki dużą część prawdy o swoim włoku, wieku burzliwego ruchu umysłowego, wieku wielkich blasków 1 wielkich cieni. W Ich wesołej powłoce zamykał swoja wcale niewesołą filozofię, swoją Ironię, sarkazm, gniew, wywołano prawdziwą troskę ludzką 1 obywatelską. Ostrym piórkiem racjonalisty i sceptyka notował nędzę moralną, okrucieństwo i głupotę ludzi, na których co dzień patrzył. Krasicki nie zachęcał do porywów, entuzjazmu i wysokich cnót. Natomiast żywił i starał się budzić sympatię dla skromności, uczciwości, szczerości 1 prawdy. Chciał ostrzec ludzi, by byli czujni, bo zewsząd czyhają na nich wilki, Taił i maskował swój stosunek uczuciowy do spraw, o których pisał. Poważno troski okraszał więc humorem 1 dowcipem, wyrażał z wytworną swobodą, stylem klarownym, ,,prostszym od codziennej prozy", Styl Krasickiego nigdy nie inącił myśli ani zacierał rysunku, lecz uwydatniał ich ostro kontury. Te zalety stylu Krasickiego może najpiękniej opisał późniejszy poeta, Wiktor (iomulicki

Takeś przejrzysty, mój mości biskupia,

2e prze/ twe książki, juk prze/, szkło puchaia,

Widać, czym serca nalana jest czara.,,

4 Uli,| U t