DSC08120 (2)

Znudzeni tymi bajki, gdy wszyscy drzemali,

Gniewał się wilk na liszkę, że niedźwiedzia chwali.

⁵ Rzekła liszka: „Mnie idzie o ochronę skóry? Niezgrabną ma wymowę, lecz ostre pazury".

10. PIENIACZE

Po dwudziestu dekretach, trzynastu remisach, Czterdziestu kondemnatach, sześciu kompromisach Zwyciężył Marek Piotra? a że się zbogacił,

Ostatnie trzysta złotych za dekret zapłacił.

⁵ Umarł Piotr, umarł Marek powróciwszy z grodu:

Ten, co przegrał, z rozpaczy; ten, co wygrał, z głodu. j

11. LEW I ZWIERZĘTA

Gdy się wszystkie zwierzęta u lwa znajdowały,

Był dyskurs: jaki przymiot w zwierzu doskonały. fl Słoń roztropność zachwalał; żubr mienił powagę? Wielbłądy wstrzemięźliwość; lamparty odwagę?

10. PIENIACZE. Skłonność do pieniactwa była charakterystyczną i bar dzo rozpowszechnioną cechą szlachty polskiej, która toczyła długo letnie nieraz procesy w błahych nawet sprawach. Bywało, że koszt; procesów przerastały wartość majątku, o który proces toczono. Dłu gotrwałości tych procesów sprzyjała niejasność dawnych ustaw skomplikowana procedura sądowa i sprzedajność sędziów. Krasicki w swojej twórczości nieraz piętnował pieniaczy, a drastyczny obrai szlacheckiego pieniactwa i sprzedajność sędziów trybunalskich nakreślił w Mikołaja Doświudczyńskiego przypadkach, ks. I, rozdz 10—14.    • . J

w. 1 dekret — (z łac.) tu: wyrok sądowy? remisa — (z łac.) sądowe d-roczenie sprawy.

w. 2 kondemnata — (z łac.) wyrok zaoczny? kompromis — (z łac.) polubowne załatwienie sporu.

w. 5 z grodu — z sądu grodzkiego (starościński), gdzie sąddfl w pierwszej instancji sprawy kryminalne i niektóre cywilne. 9

11. LEW I ZWIERZĘTA w. 2 dyskurs — (z łac.) rozmowa, w. 3 mienić — wymieniać.

w. 4 wif|Wqd — jest to staropolska forma rzeczownika „wielbłąd";®

⁰    Niedźwiedź moc znamienitą; koń ozdobną postać;

Wilk staranie przemyślne, jak zdobyczy dostać;

Sarna kształtną subtelność; jeleń piękne rogi;

Ryś odzienie wytworne; zając rącze nogi;

Pies wierność; liszka umysł w fortele obfity;

¹⁰ Baran łagodność; osieł żywot pracowity.

Rzekł lew, gdy się go wszyscy o zdanie pytali: f „Według mnie ten najlepszy, co się najmniej chwali".

12. TRZCINA I CHMIEL

Chmiel się wił wkoło trzciny, miał jej dopomagać.

Wspierał ją; ale kiedy zbyt się zaczął wzmagać,

Rzekła trzcina: „Daj pokój, już ja mocno stoję,

Już i bez twego wsparcia wiatrów się nie boję".

1    ^{1 2 3 4 5} „Mylisz się — chmiel jej rzecze — przyjdą wiatry gorsze".

Więc gdy coraz gałązki rozpościerał wsporsze,

Przyszło wreszcie do tego: wiatr trzcinę ocalił,

A chmiel, co miał podeprzeć, złamał i obalił.

13. OWIECZKA I PASTERZ

Strzygąc pasterz owieczkę nad tym się rozwodził,

Jak wiele prac ponosi, żeby jej dogodził.

Że milczała: „Niewdzięcznal" — żwawie ją ofuknie.

Więc rzekła: „Bóg ci zapłać... a z czego te suknie?"

14. SZKATUŁA ZE ZŁOTEM, WÓR Z KASZĄ

Szkatuła pełna złota śmiała się raz z wora.

Tegoż właśnie złodzieje do skarbu wieczora

1

12. TRZCINA I CHMIEL

2

Iw. 2 wzmagać się —- powiększać się, rozrastać.

3

Iw. 6 wsporsze — większe.

4

I w. 7 ocalić — oszczędzić.

5

114. SZKATUŁA ZE ZŁOTEM, WÓR Z KASZĄ I w. 2 skarb — skarbiec.