DSC08750 (3)

Wstęp

Kobiece demony stały się dla romantyków inspirującym tworzywem literackim, gdyż nęciła ich fantastyka o proweniencji ludowej. W dobie romantyzmu kultura ludowa była kluczem do odsłaniania prawdziwej tożsamości narodowej, ważnym znamieniem „narodowości”^{1 2}. Już u schyłku epoki oświecenia wielkim rzecznikiem indywidualizacji kultur narodowych wspartym na ludowym gruncie był Johann Gottfried Herder, który pisał: „Jeśli nie mamy ludu, to nie mamy publiczności, ani narodu, ani języka, ani sztuki poetyckiej, która byłaby naszą, w nas żyła i na nas oddziaływała”³.

06-grCPn T2T4

Tekstom ludowym romantycy przypisywali istotną wartość. Wydawały się one najbardziej autentyczne i narodowe, bo powstawały anonimowo, były ustnie przekazywane z pokolenia na pokolenie i wierzono, że jako zachowane w zbiorowej pamięci nie ulegały zniekształceniom. Szukano w nich nie tylko informacji o dawnych dziejach narodu, o początkach narodowego obyczaju i języka, ale też o ludowej demonologii. Oto lud tworzył od wieków swe krainy dziwów i czarów, które przemawiały do wyobraźni poetów. Romantyzm zaś wierzył w magię, w istnienie światów, o których

1

j Por. J. Maślanka, Literatura a dzieje bajeczne, Warszawa 1984, s. 158.

2

Cytuję za E. Adlerem. Zob. E. Adler, J.G, Herder i oświecenie niemieckie. Warszawa

3

1965, s. 108.