talinizm), kulturowe (różnice kultur i dogmatyczne zasady uniemożliwiające dialog i komunikację) oraz edukacyjne (wychowanie społeczeństwa w duchu szowinizmu, rasizmu i nacjonalizmu). Z tych względów refleksja nad przyczynami wojen umożliwiała zrozumienie roli edukacji humanistycznej, która eliminowałaby stereotypy narodowe i uczucia nienawiści do obcych i kształtowałaby postawę otwartą na wartościowe idee, systemy, zasady współżycia społecznego, normy prawne, wzory kulturowe i umiejętność zachowania szacunku dla każdego narodu i każdej grupy etnicznej i uznania ich prawa do wolności, rozwoju i szczęścia.
Przedmiot i problematyka andragogiki pokojowego współżycia narodów
Przedmiotem badań tej subdyscypliny andragogicznej są cele, treści, metody, zasady i organizacja procesu wychowania dorosłych zdolnych do pełnej akceptacji idei i zasad pokojowego współżycia narodów. Andragogika ta określa zasady formułowania celów wychowania dla pokoju. Cele te muszą odzwierciedlać obiektywną wartość pokoju jako świadectwa zdolności ludzi do porozumienia się i rozwiązywania konfliktów interesów na drodze negocjacji, dialogu i kompromisu oraz wskazywać na te cechy osobowości dorosłych, których ukształtowanie w procesie edukacji gwarantuje, że będą oni w stanie zrozumieć najgłębszy sens i akceptować idee i praktykę pokojowego współżycia narodów. Takim np. celem wychowania w duchu pokoju jest kształtowanie u dorosłych postaw szacunku dla wszystkich narodów bez względu na stopień ich rozwoju, wkład do kultury i cywilizacji, rasę, wyznanie, nację, czy przynależność etniczną, wykształcenie, czy pozycję w rodzinie narodów. Andragogika bada także, za pomocą jakich treści można u ludzi dorosłych kształtować postawy i poglądy, systemy wartości i aspiracje propokojowe sprzyjające humanistycznemu współżyciu narodów. Mogą to być treści poznawcze będące wynikiem badań naukowych — artystyczne, religijne, filozoficzne, społeczne - odzwierciedlające szeroko rozumiane doświadczenie życia codziennego ludzi. Ich dobór i funkcjonowanie jako czynnika kształtującego świadomość ideową i moralną dorosłych, warunkującą ich stosunek do pokojowego współżycia naro-