DSCF0045 (2)

Wówczas prawo Darcyego w analogii do prawa Ohma można napisać

k

Q

gdzie

^    . AP ^E

1~'-    “L oraz

JL cn> — = v “ przewodność właściwa. r\ Q

Bliższe dane znajdzie Czytelnik w literaturze fachowej [731.

5.2.7. Pomiary przepuszczalności

Pomiary laboratoryjne współczynnika przepuszczalności k dla przepływu powietrza lub gazu skały „czystej" oraz nasyconej dowolną cieczą dotyczą przepuszczalności jednofazowej i jednoskładnikowej. Jak już zaznaczono poprzednio, dla celów porównawczych należy każdą próbką oczyścić z płynów zalegających w porach, gdyż tylko takie pomiary, wykonane w stałych warunkach umownych, dają właściwy obraz przepuszczalności, niezależnej od przypadkowo znajdujących się w porach płynów. Jeżeli próbka jest np. zaropiona - • należy ją wyekstrahować w aparacie Soxhleta. przemyć destylowaną wodą. wysuszyć do stałego ciężaru w temperaturze około 110°C, ochłodzić, zważyć, nasycić gazem bądź cieczą (zależnie dla których płynów ma być wykonany pomiar), osączyć, zważyć powtórnie i wreszcie osadzić prawidłowo w aparacie pomiarowym, bacząc na dokładne jej uszczelnienie. Ze względów praktycznych najłatwiej pomiary te wykonywać przy użyciu czystego suchego powietrza pod niskim ciśnieniem, a więc w takich warunkach, aby ciśnienie po stronie odpływu P₂ równało się ciśnieniu atmosferycznemu, odczytanemu na barometrze.

Próbkę należy przygotować o kształcie pełnego walca kołowego, o średnicy około 25 mm i długości około 60 mm. Wycinając próbkę skały, należy zwrócić baczną uwagę na orientację jej względem złoża i odwiertu oraz zbadać, czy dana próbka jest zbliżona do utworu homogenicznego i regularnie uziarnionego, czy też cech takich nie posiada. W pierwszym przypadku będziemy mierzyć przepuszczalność czysto między ziarnową (in-tergranularną). W przypadku drugim, a zwłaszcza gdy skała wykazuje wkładki o małej przepuszczalności w postaci wyraźnego uławicenia, należy rozróżnić przepuszczalność dla mikrcprzepływu równoległego do uławicenia (bez szczelin) oraz w kierunku prostopadłym do tegoż. Wartości liczbowe w obu tych przypadkach różnią się od siebie bardzo. I tak. np. w skrajnych warunkach (kop. Groble i in.) przepuszczalność w kierunku równoległym do uławicenia waha się w granicach od 0,7 do 3 D, podczas gdy w kierunku prostopadłym jest zaledwie rzędu 0,1 mD, jeżeli występują szczeliny, wówczas różnice mogą być jeszcze większe, a ponadto nie-regularność rozmieszczenia szczelin komplikuje wybitnie całe zagadnienie.

Rysunek 122 przedstawia jedną z odmian konstrukcyjnych autora — dla pełnych cylindrycznych rdzeni, rys. 123 dla rdzeni płasko-radialnych, na schematycznych rys. 124 i 125 widać zestawienie aparatury laboratoryjnej dla pomiarów przy użyciu gazu i cieczy. Dla oznaczenia współczynnika k przy użyciu powietrza należy posłużyć się wzorami (54) lub (79),

135