DSCF6778

2)    utworzeniu osadu w klarownym roztworze lub rozpuszczeniu się osadu w roztworze mętnym,

3)    utworzeniu lub rozpuszczeniu się barwnego osadu.

4)    zmianie barwy osadu strącającego się podczas miareczkowania (wskaźniki adsorpcyjne).

W niektórych przypadkach odpada potrzeba dodawania jakiegoś wskaźnika, ponieważ sam roztwór reagujący służy jako wskaźnik (np. KMn0₄).

Wskaźniki podzielono na cztery grupy:

1)    alkacymetryczne,

2)    do reakcji strąceniowych,

3)    redoks,

4)    kompleksometryczne.

2. Bezpieczeństwo pracy w laboratorium chemicznym

W każdym laboratorium chemicznym, w którym pracownik styka się z substancjami szkodliwymi dla zdrowia, obowiązuje ścisłe przestrzeganie zasad bezpieczeństwa pracy. W laboratoriach studenckich, ze względu na dużą liczbę osób wykonujących jednocześnie analizy, przestrzeganie tych zasad jest szczególnie ważne. Studenci mają do czynienia z takimi substancjami toksycznymi, jak: stężone kwasy, zasady, mieszanina chromowa, siarkowodór, tlenek węgla, rozpuszczalniki organiczne.

Wszystkie czynności ze stężonymi kwasami należy wykonywać pod wyciągiem. Kwasy, szczególnie azotowy i siarkowy, niszczą tkankę skórną. W przypadku wylania kwasu na skórę miejsce zetknięcia należy spłukać silnym strumieniem wody, a następnie przemyć 5% roztworem wodorowęglanu sodu lub rozcieńczonym amoniakiem. W przypadku poparzenia skóry stężonym roztworem zasady należy zmyć ją silnym strumieniem wody, a następnie 5% kwasem borowym lub octowym. Do bardzo niebezpiecznych należą poparzenia oczu. Należy przepłukać je wodą, po czym w zależności od substancji, która spowodowała oparzenie - 1% roztworem NaHCO_a lub 1% roztworem kwasu borowego i ponownie wodą.

Do silnie toksycznych substancji należy siarkowodór. Jest on szczególnie niebezpieczny ze względu na swoją lotność. Wszystkie operacje z siarkowodorem powinny być wykonywane pod wyciągiem (przy możliwie najbardziej opuszczonych drzwiach szaf wyciągowych). Siarkowodór jest palny, dlatego nie powinno się wprowadzać ognia pod wyciąg z siarkowodorem.

Do trujących gazów należy również zawarty w gazie świetlnym tlenek węgla. Studenci powinni zwracać uwagę na szczelne zamknięcie kurków

gazowych jak również szczelność węży gumowych przy palnikach. Tlenek węgla tworzy trwały związek z hemoglobiną, która odpowiedzialna jest za rozprowadzanie tlenu w organizmie, na skutek czego już w stężeniu 0,3% obj. powoduje śmiertelne zatrucie. Dwutlenek węgla nie jest gazem trującym, ale jego nadmiar utrudnia oddychanie; przy większych stężeniach działa dusząco.

W przypadku zatrucia którymś z wymienionych gazów choremu należy udostępnić dopływ świeżego powietrza, podawać jako odtrutkę duże ilości mleka. W przypadku omdlenia zastosować sztuczne oddychanie.

Przy zatruciu związkami organicznymi, takimi jak: benzen, tetrachlorek węgla, eter, chloroform, należy zastosować środki wymiotne. Nie stosuje się ich natomiast, jeśli zatruty jest nieprzytomny lub ma silnie poparzone błony śluzowe.

W związku z bezpieczeństwem przeciwpożarowym należy zwrócić uwagę w laboratorium na tzw. przeskakiwanie płomienia w palnikach. Następuje ono wtedy, gdy dopływ powietrza do palnika jest zbyt duży. „Przeskakiwanie” można zauważyć po wyglądzie płomienia (staje się on wąski, wysoki i posiada zieloną barwę - rozpylona miedź) oraz po charakterystycznym świście. Palnik taki nagrzewa się do bardzo wysokiej temperatury, na skutek czego zniszczeniu może ulec wąż gumowy doprowadzający gaz. Następuje wtedy zapalenie się gazu poza palnikiem, co wywołać może pożar. Palnik, w którym „przeskoczył” płomień, należy natychmiast zgasić; ponownie zapalić go po ostygnięciu i wyregulowaniu dopływu powietrza.

Do często spotykanych obrażeń należą skaleczenia będące wynikiem braku ostrożności przy obchodzeniu się ze szkłem laboratoryjnym. Mogą one nastąpić podczas takich czynności, jak np. wyginanie szklanych rurek, nakładanie węży gumowych na szklane rurki czy obsadzanie termometrów w korkach.

W przypadku skaleczenia ranę należy przepłukać środkiem dezynfekującym, założyć opatrunek i poszkodowaną osobę skierować do lekarza.

3. Przepisy porządkowe i BHP obowiązujące w pracowni analizy ilościowej

1.    Ćwiczenia rozpoczynają się i kończą zgodnie z podanym planem zajęć. Obecność w czasie ich trwania jest obowiązkowa. Spóźnienia i nieobecności na zajęciach należy usprawiedliwić.

2.    W pracowni mogą przebywać wyłącznie studenci należący do grupy odrabiającej ćwiczenie.