DSCF6820

98

po pewnym czasie znika. Dlatego miareczkowanie należy prowadzić do pojawienia się niebieskiego zabarwienia nie znikającego podczas mieszania roztworu.

Zawartość arszeniku (m_Ali0j) w zadaniu kontrolnym obliczyć ze wzoru:

= v-c- 49,45 • w (g)

gdzie:

v - stężenie roztworu I₂ (mol/1),

| 1 objętość roztworu || (1),

49,45 - masa molowa    (g/moi),

w - wspóbnierność kolby z pipetą.

3.2.4. Wskaźnik skrobiowy

Podczas miareczkowania bezbarwnych roztworów można w zasadzie nie stosować wskaźnika, ponieważ jod tak mocno zabarwia wodne roztwory, że sam może służyć jako wskaźnik; już od jednej kropli 0,1 molowego roztworu jodu 100 ml wody przybiera barwę bladożółtą. Jednakże w przypadku roztworów zabarwionych (np. przy oznaczaniu Cr₂0^2- lub Cu²⁺) użycie wskaźnika skrobiowego jest konieczne, gdyż bez niego dokładne uchwycenie punktu końcowego nie byłoby możliwe.

Dla uzyskania maksymalnej intensywności zabarwienia związku jodu ze skrobią jest konieczne, aby roztwór zawierał wskaźnik skrobiowy w dostatecznej ilości. Jeśli ilość skrobi w roztworze jest zbyt mała, wykazuje on zabarwienie odpowiednio słabsze, co ma duże znaczenie szczególnie podczas miareczkowania roztworami bardzo rozcieńczonymi.

Dobry wskaźnik skrobiowy powinien dawać w rozcieńczonych roztworach jodu zabarwienie niebieskie. Jeśli pod wpływem wskaźnika roztwór ten przybiera barwę fioletową lub czerwonawą, co spowodowane jest dużą ilością dekstryn, wskaźnik nie nadaje się do użytku, ponieważ takie fioletowe lub czerwonawe związki addycyjne odbarwiają się pod wpływem tiosiarczanu bardzo wolno i końcowy punkt miareczkowania nie jest w tych warunkach zbyt wyraźny.

Wskaźnik skrobiowy odznacza się małą trwałością; można go używać tylko przez kilka dni, ponieważ łatwo ulega zakażeniu drobnoustrojami powodującymi hydrolizę skrobi na dekstrynę i dekstrozę. Ta ostatnia jako reduktor może stać się przyczyną poważnych błędów w oznaczeniach. Celem zapewnienia większej trwałości wskaźnika skrobiowego dodaje się do niego niewielkie ilości (np. 2 mg na 100 ml roztworu) środków sterylizujących takich jak np. jodek rtęci (II) lub chlorek cynku.

gjdfoliza skrobi może przebiegać także, choć powoli, pod wpływem 4jdi kwasów obecnych w większych stężeniach. Jest to jednym z powodów * je wskaźnik skrobiowy dodaje się dopiero przed zakończeniem miarecz-gw

inną korzyścią z dodawania skrobi przed końcem miareczkowania jest Jkość obserwacji przebiegu reakcji między jodem i tiosiarczanem. Gdyby ó*) skrobię zaraz na początku, roztwór miałby przez cały czas zabarwienie -jutowe, w tych warunkach można byłoby łatwo go przemiareczkować. j natomiast nie dodaje się wskaźnika na początku, można obserwować -nową zmianę barwy w miarę dodawania tiosiarczanu - od ciemnobrunatnej jiomkowożółtej, dzięki czemu możliwość przemiareczkowania jest znacznie

032.

Sporządzanie wskaźnika skrobiowego

0| g skrobi rozetrzeć z 2 mg HgCl₂ lub ZnCl₂ i 2 ml zimnej wody na aoołitą papkę. Następnie dodać 100 ml wrzącej wody i gotować przez kilka ■jil Otrzymany roztwór przesączyć przez sączek z bibuły lub pozostawić lilia godzin, po czym zlać klarowną ciecz znad osadu. Roztwór skrobi jgchowywać w szczelnie zamkniętym naczyniu. W oznaczeniach wskaźnik dtiiowy stosować w ilości ok. 3 ml na 100 ml roztworu.

3.2.5. Oznaczanie miedzi

Soledwuwartościowej miedzi w roztworach obojętnych lub słabo kwaśnych noują jodki do wolnego jodu:

2Cu²⁺ + 41" 2CuI + I₂

W wyniku reakcji wydziela się wolny jod i tworzy się osad jodku miedzi (I). li wydzielonego jodu jest równoważna ilości jonów Cu²⁺. Wydzielony jod dantczkowuje się mianowanym roztworem tiosiarczanu sodu. Z ilości zużytego utworu tiosiarczanu oblicza się ilość miedzi zawartej w analizowanej próbce.

Reakcja ta jest odwracalna; przebiega w prawo dzięki temu, że jeden iproduktów (jony Cu⁺) wydziela się w postaci trudno rozpuszczalnego osadu -Od. Iloczyn rozpuszczalności Cul I_r = [Cu⁺][I^-] = 10^-12. Jeżeli stężenie p~] 'roztworze wynosi 0,1 mol/1, to obliczone z iloczynu rozpuszczalności ążaie jonów [Cu⁴] w tych warunkach równe jest:

10r‘²

[Cu⁴] =    = MT⁴