Podzielnica. Przy omawianiu odmian frezów zaznajomiliśmy się z większością typowych prac wykonywanych na frezarkach. Pozostaje do omówienia przypadek, gdy na obwodzie przedmiotu
Rys. 215. Frezowanie rowków frezem palcowym
ma być wyfrezowanych kilka lub więcej rowków w pewnych określonych od siebie odległościach, np. przy wykonywaniu kół zębatych lub rozwiertaków. Do obróbki tego rodzaju zamocowuje się przedmiot w tzw. podzielnicy, w której po nacięciu pierwszego rowka możemy przedmiot obrócić o odpowiedni kąt, co umożliwia nacięcie następnego rowka w określonej odległości od pierwszego. Na rysunkach 216 oraz 217 przedstawiono najczęściej stosowaną podzielnicę uniwersalną.
Korbka podzielnicy jest osadzona na wspólnym wałku ze ślimakiem, który zazębia'się z kołem ślimakowym, osadzonym ńa wrzecionie roboczym, podzielnicy. Przekładnia ślimakowa ma przełożenie 1:40. Na korpusie podzielnicy jest osadzana nieruchoma tarcza, w której znajdują się otwory w różnej liczbie, wywiercone na obwodach kół o różnej średnicy. Podzielnica uniwersalna jest wyposażona zwykle w 3 tarczki podziałowe, każda o 6 wieńcach otworów o różnej liczbie. Dzięki temu możemy do-
konywać najrozmaitszych podziałów obwodu koła na równe części. Możemy również wykonywać nie tylko wgłębienia, lecz także obrabiać płaszczyzny, np. frezować 4- lub 6-kątne łby śrub, różne odsądzenie itp., a nawet frezować rowki śrubowe (rys. 218).
Rys. 217. Podzielnica uniwersalna
Poza. wyżej wymienionymi frezarkami uniwersalnymi stosuje się wiele frezarek do celów specjalnych, jak frezarki obwiednio-we, wiertarko-frezarki, kopiarki, frezarki narzędziowe itp.
Metody frezowania. Najczęściej stosuje się frezowanie przeciwbieżne (rys. 219). Ponieważ trzpień wraz z frezem nieco się ugina, powoduje to ślizganie, się zębów freza po obrabianej powierzchni. Następstwem tego jest pewna falistość powierzchni obrobionej oraz szybkie tępienie się zębów. Przy frezowaniu przeciwbieżnym występują ponadto siły podrywające stół, co zwiększa nierówności powierzchni.
Frezowanie współbieżne (rys. 22Ó) powoduje przyciskanie przedmiotu do stołu, co zwiększa wydajność skrawania przy
Rys. 218. Frezowanie rowka śrubowego
Rys. 219. Frezowanie przeciwbieżne
Rys. 320. Frezowanie współbieżne
147