DSCN0478

a przy gwincie Whitwortha (calowym, kąt 55°) — wzór d_p — M—3,166(2^+0,96 h

gdzie: d_p — średnica podziałowa gwintu,

M — wielkość oznaczona na rysunku, d_w — średnica wałeczków,

P — skok gwintu metrycznego, h — skok gwintu Whitwortha.

W zależności od średnicy śruby dobiera się odpowiednie średnice wałeczków. Znormalizowany komplet składa się z 21 zespołów po 3 wałeczki o średnicach 0,17-^6,35 mm. Odpowiednie tablice wyjaśniają, który z zespołów należy zastosować w danym przypadku.

Rys. 262. Suwmiarka do pomiaru grubości zęba 1 — podziałka głębokości, 2 — podziałka szerokości, 3 — suwak

Rys. 263. Czujnik zębaty zegarowy

2    - — tuleja, 2 — trzpień pomiarowy,.

3    — końcówka pomiarowa, 4 — tarcza stała, 5 — tarcza obrotowa, 6 — wskazówka duża, 7 wskazówka mała,

8 — wskazówka tolerancji

Koła zębate należą do najczęściej spotykanych Części maszyn. Do pomiaru grubości zęba po średnicy podziałowej służy specjalna suwmiarka o dwóch podziałkach (rys. 262).

Wałki lub otwory części produkowanych masowo sprawdza się za pomocą sprawdzianów pierścieniowych, tłoczkowych lub szczękowych.

- Gdy zachodzi potrzeba określenia wartości odchyłki od wy-tniaru nominalnego, stosujemy czujnik. Spośród różnych rodzajów czujników najczęściej zastosowanie ma czujnik zegarowy. Rys. 263 wyjaśnia jego konstrukcję i sposób posługiwania się nim.

W celu sprawdzenia za pomocą czujnika średnicy wewnętrznej zakłada się na trzpień pomiarowy specjalną głowicę, która punktami A, B i C styka się z powierzchnią otworu (rys. 264).

W minimetrze (rys. 265), tzn. czujniku dźwigniowo-mechanicz-nym, dzięki przekładni w postaci długiej dźwigienki osadzonej na ostrzach (i będącej jednocześnie wskazówką) uzyskuje się bardzo

173