szych niż 11 mm i większych niż 29 mm oznaczamy normalnie za pomocą kółka, podając obok średnicy wymiar (tabl. VI-7, otwór © 11 i © 29 mm).
Znaki rysunkowe nilów
Tablica Yl-6
łeb Zakuwka |
Ki Kt |
Kt P |
Kł S |
p Kt |
p I p |
p* 4“ |
1 |
s p |
i .s |
Nity ciasno pasowane zamykane na zimno |
Nity zamykane na zimni | |
W otworach wierconych przed montaż. |
IV otworach wierconych przy montażu | |||||||||||
Znak |
♦ |
4 |
4 |
♦ |
♦ |
i |
4 |
§§§ |
i? ' |
Tablica YI-7
Znaki rysunkowe otworów nitowycfc
Średnica otworu nitowego |
-Ąti |
17 |
20 |
23 |
26 |
>29 | |
Oznaczenie rysunkowe |
11 4 |
+ |
4 |
jJI |
& |
^29 |
&
Poznane znaki rysunkowe nitów i otworów możemy ze sobą skojarzyć. Np. znak rysunkowy otworu 0 26 i nitu 0 25 z łbem kulistym zwykłym i za-kuwką płaską zamykany przy montażu przedstawiony jest na rys. 6-3a, a znak fo) otworu © 17 wierconego przy montażu i nitu 016 z łbem i zakuwką kulistą — na rys. 6-36.
Rys. 6-3. Przykład kojarzenia znaków rysunkowych nitów i otworów nitowych
Rys. 6-4. Połączenie nitowe (nakładkowe jednostronne) w trzech stopniach uproszczenia
rysunkowego
Połączenia nitowe. W zależności od rodzaju i przeznaczenia rysunku połączenia nitowe rysujemy w odpowiednim stopniu uproszczenia. Rozpatrzmy uproszczenia rysunkowe na przykładzie połączenia nitowego nakładkowego jednostronnego, którego przekrój równoległy do osi nitów i widok podany jest na rys. 64.
W pierwszym stopniu uproszczenia podajemy przekroje blach kreskując je, natomiast nit rysujemy zawsze w widoku, a nie w przekroju (rys. 6-41 górny).
W rzucie pionowym połączenia (w przekroju) pomijamy rysowanie łbów i za-kuwek nitów widocznych, nie leżących w płaszczyźnie przekroju, rysując tylko ich osie. Połączenie nitowe w rzucie poziomym w widoku (rys. 6-41 dolny), rysujemy tak, jak gdyby łby nitów zostały poodcinane, tj. kreskujemy trzpienie nitów i rysujemy ścięcie krawędzi otworów. Można zaznaczyć za pomocą cienkich linii łukowych (a) obrzeże łbów nitów, pokazując w ten sposób ich odległość od siebie i od brzegów blach (rys. 6-4II dolny).
Poza tym całość rysunku wykonuje się według danych wymiarów i w odpowiedniej podziałce. Na wykonywanych w I stopniu uproszczenia rysunkach prostych połączeń nitowych dopuszczalne jest również przedstawienie w widoku całych łbów nitów. -
Uproszczenia I stopnia stosuje się na rysunkach wykonawczych konstrukcji nitowanych.
Przedstawiając w widoku połączenia nitowe (np. w rzucie poziomym) w II stopniu uproszczenia (rys. 6-4IJ), rysujemy zamiast nitów kółeczka odpowiadające średnicy otworów nitowych. Jeżeli na jednym rysunku występują nity o różnych kształtach i wymiarach, kółeczka można zastąpić odpowiednimi znakami rysunkowymi wg wzoru podanego w tablicy VI-6. Na przekroju (np. w rzucie pionowym) zaznaczamy tylko osie nitów oraz podajemy odpowiednie oznaczenia skrócone lub pełne (rys.' 6-4JI górny).
Uproszczenia II stopnia stosuje się na rysunkach złożeniowych przedstawiających konstrukcje nitowane w wielkości naturalnej lub niewielkim zmniejszeniu (rys. 6-16).
W III stopniu uproszczenia (rys.' 6-4171) stosowanym na rysunkach złożeniowych o dużym zmniejszeniu tak w widoku, jak i w przekroju nity zaznaczamy za pomocą krótkich cienkich linii przechodzących przez ich osie. Przekroje blach zaczerniamy, a skosy blach zaznaczamy przesadnie ostrym ścięciem (rys. 6-4J7J górny), w widoku natomiast skos blach zaznaczamy linią cienką, poprowadzoną tuż przy krawędzi blachy (rys. 6-4III dolny). Oznaczenia nitów podajemy po stronie łba. nita nad linią odniesienia.
Podobnie (jak w III stopniu uproszczenia) rysując rozwinięcia blach należy oznaczyć otwory nitowe cień- |
33 | |
kimi przecinającymi się kreskami. Tylko otwory szcze-pńe wiercone przed zwinięciem blachy oznacza się kółeczkami i podaje ich średnicę (rys. 6-5). |
1 | |
6.2.2. Połączenia nitokołkowe |
+ + |
4 1 + j |
W przypadku łączenia dwóch elementów cienkich — |
+ + | |
nitokołki zastępują nity, natomiast przy łączeniu elementów cienkich z grubymi wkręty. Nitokołki wyrabiane są w dwóch odmianach: z łbem kulistym (PN/M-82981) i płaskim (PN/M-82982). |
Rys. 6*5. Rysunek fragmentu blachy walczaka z otworami szczepnymi (przed zwinięciem) |
119