3. KONSTRUKCJA NABRZEŻY OPOROWYCH
402
Gdy grunt lub woda gruntowa wykazują agresywne właściwości, należy ściągi przed ich zasypaniem gruntem odpowiednio zabezpieczyć przed korozją.
Ściągi chroni się przed rdzewieniem przez powleczenie bitumami, otulenie tkaninami izolującymi (Denso), albo też przez obetonowanie, które może być dokonane bądź drogą torkretowania, co daje wyniki najlepsze, bądź też przez zwykłe wykonanie otuliny betonowej w postaci beleczki obejmującej ściąg.
Szczególnie wrażliwe na korozję są kable. Z tego powodu jako ściągów trwałych używa się za granicą kabli patentowych z drutów o specjalnym przekroju, powleczonych minią ołowianą. Dodatkowo należy kable owijać izolacją bitumiczną, taśmami z cienkiej stali lub tp.
Ściągi obetonowane stanowią przejście do ściągów żelbetowych, które stosuje się zwykle do ścianek żelbetowych i wykonuje jako prefabrykaty.
Rysunek 5.111 przedstawia ściągi żelbetowe w postaci płaskich belek o przekroju 0,30 na 0,08 m, łączonych przegubowo ze ścianką, przy czym
— Rys. 5.112. Ściąg kablobetonowy
| — oczep, | — Żelbetowe wsporniki oczepo-we, 3 — ściąg kablobetonowy, 4 — żeliwny trzpień przegubu z przetyczką, 5 — stalowa wykładzina łożyska przegubu, 6 — kable, 7 — uzwojenie, I — płyta kotwiąca, 9 — stożki zakotwlenlowe kabli
każdy brus żelbetowy musi mieć w odpowiednim miejscu wyrobione łożysko przegubu. Z płytą kotwiącą ściąg łączy się, przechodząc przez wytworzony w niej otwór na wylot. Z drugiej strony płyty zakłada się przetyczkę przez otwór w ściągu.
Liczba możliwych rozwiązań jest bardzo duża, gdyż żelbet daje się formować z dużą swobodą. Należy przy tym jednak pamiętać, że beton nie jest wytrzymały na rozciąganie i stąd ściągi żelbetowe narażone są na pęknięcia, często włoskowate, które mogą przyspieszyć korozję wkładek, wskazane jest więc powlekanie ich bitumami.
Pęknięcia włoskowate nie powstają w ściągach z betonu sprężonego, pod warunkiem, że siła sprężająca ściągi będzie większa niż przewidywa-
403
na w projekcie siła rozciągająca (kotwiąca). Do ściągów nadaje się głównie strunobeton, nie wykluczone jest jednak stosowanie i kablobetonu. Rysunek 5.112 przedstawia możliwe rozwiązania ściągu z betonu sprężonego i jego powiązanie z konstrukcją.
Konstrukcje kotwiące (kotwie)
Istnieją trzy zasadnicze rodzaje zakotwień nabrzeży oczepowych:
1. Zakotwienia pracujące dzięki wzbudzeniu odporu w gruncie zalegającym pomiędzy ścianką a konstrukcją kotwiącą. Odpór ten musi być większy niż siła przenoszona przez ściąg i musi się wytworzyć w wyniku nieznacznego tylko stosunkowo przesunięcia urządzenia kotwiącego. Do urządzeń takich należą płyty i ściany kotwiące, stawiane pionowo lub z pewnym (do 30°) odchyleniem od pionu. Zalicza się tu również kraty i krzyżaki pionowe lub ukośne. Płaszczyzna kotwi jest tu prostopadła lub nieco odchylona od prostopadłej do ściągu.
2. Zakotwienia pracujące przez wzbudzenie w gruncie tarcia, będącego funkcją ciężaru gruntu spoczywającego nad urządzeniem. Do zakotwień takich należą płyty i kraty poziome, lub założone ukośnie, ale zawsze tak, że ściąg leży w ich płaszczyźnie. Ponadto zalicza się tu tzw. zakotwienia liniowe, tj. kotwie podłużne, leżące na przedłużeniu ściągu.
3. Zakotwienia przenoszące siły poziome na głębsze warstwy gruntu. Są to pale pojedyncze zginane i kozły palowe.
Możliwe są również urządzenia stanowiące kombinacje zasadniczych rodzajów zakotwień, działające w sposób złożony, jak np. bloki kotwiące, które wzbudzają odpór przed swymi ścianami czołowymi, a tarcie wzdłuż podstawy, wierzchu i ścian bocznych; mogą one być pełne i ażurowe (klatkowe).
Niekiedy stosowane są w tym samym nabrzeżu dwa różne rodzaje zakotwień równocześnie, np. płyty poziome i zakotwienia liniowe (pale kotwiące), albo płyty lub ściany kotwiące zakładane na palach pionowych lub kozłach. W takim wypadku należy pamiętać, że ze względu na różny charakter pracy statycznej tych urządzeń, graniczne nośności ich mobilizują się przy różnych przesunięciach kotwi, tak że najczęściej tylko jedno z urządzeń może być w pełni wyzyskane.
Płyty i ściany kotwiące — pionowe lub ukośne. Najczęściej stosowane są płyty kwadratowe lub prostokątne o wysokości mniejszej od szerokości. Zakłada się je zespołami wzdłuż nabrzeża od tyłu w odpowiednich odstępach od siebie, przeważnie w tej samej płaszczyźnie pionowej równo-