DSCN1065

410 5. KONSTRUKCJA NABRZE2Y OPOROWYCH

odłamu, powodującego parcie gruntu na ściankę szczelną, nie powinien zachodzić na klin odłamu, odpowiadający potrzebnemu do zakotwienia odporowi. Wynika stąd sposób wyznaczania odległości ściany czy płyty kotwiącej od ścianki szczelnej pokazany na rysunku 5.117.

Rys. 5.117. Wyznaczanie odległości ściany kotwiącej od ścianki szczelnej¹ 1 — płaszczyzna odłamu przy parciu czynnym gruntu, | — jw. przy odporze gruntu, 3 — płaszczyzna stoku naturalnego

Siady obu wyżej omówionych powierzchni odłamu powinny przecinać się na poziomie naziomu. Ponadto urządzenie kotwiące powinno leżeć poza płaszczyzną stoku naturalnego gruntu zalegającego na ściance szczelnej, gdyż położenie powierzchni odłamu nie jest stałe, lecz zależy od rodzaju i rozkładu obciążenia.

Powierzchnię odłamu przy ściance szczelnej wystarczy zacząć w tym poziomie, w którym występuje w ściance punkt przegięcia. Odpowiada to w przybliżeniu głębokości a, mierzonej od dna basenu, w której wykres parcia i odporu na ściankę zmienia swój znak. |

W przybliżeniu, gdy ścianka jest u dołu utwierdzona

a

Pd

tg²9fc-tg²3/

(5.5)

gdzie:

(«•¹!)

kąty odłamu przy odporze i parciu czynnym gruntu¹;

Pd — jedncwtkowe parcie czynne gruntu na ściankę w poziomie dna basenu;

<p' — kąt tarcia wewnętrznego gruntu (rozdz. 8);

lub a = t,

gdy ścianka jest u dołu wolno podparta.

Wyznaczanie wartości zdolności kotwiącej płyt i ścian pionowych omówiono w rozdziale 8. Warto zauważyć, że pionowe płyty prostokątne o wysokości nie mniejszej niż 0,4 szerokości mają w przybliżeniu taką samą zdolność kotwiącą jak płyty kwadratowe o tej samej szerokości [20].

Zamiast płyt pionowych stosuje się niekiedy kraty kwadratowe stalowe lub żelbetowe. Krata kwadratowa z pojedynczym krzyżakiem (rys. 5.118)

Bn

11

100 cm I

k-----------if

wykazuje w przybliżeniu 0,55 zdolności kotwiącej płyty o tych samych wymiarach obrysu. Może być jednak opłacalna ze względu na mniejsze zużycie materiału do jej budowy (przy równoczesnym wzroście kosztu robocizny bardziej tu skomplikowanej niż dla płyty).

Rolę ściany kotwiącej może czasem odgrywać także przebiegający równolegle do nabrzeża fundament toru poddźwignicowego, rampy lub ściany magazynu. Rzecz jasna elementy te muszą być odpowiednio dodatkowo obliczone.

Płyty i kraty poziome lub nachylone

Przesunięciu płyty lub kraty ułożonej poziomo i przysypanej gruntem przeciwdziała tarcie gruntu o płytę (lub przy kratach — tarcie wewnętrzne gruntu) wprost proporcjonalne do ciężaru gruntu zalegającego nad płytą lub kratą.

Najprostsze rozwiązanie z kratą poziomą pokazano na rysunku 5.119. Płyty i kraty poziome opłaca się wykonywać tylko wtedy, gdy elementy te można ułożyć na naturalnej powierzchni terenu lub dna, bez potrzeby wykonywania wykopu, po czym zasypuje je się piaskiem lub żwirem. Wypadek taki zachodzi zwykle wtedy, gdy nabrzeże wykonuje się przed

1

Według oznaczeń podrozdz. 4.3, t. I: «_c — ®_oc; — o»_o6