7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
190
Rys. 7.56. Złącze głowicy z korpusem silnika spalinowego: a) wymiary złącza, b) obciążona objętość głowicy przypadająca na jedną śrubę na odcinku la (dociążanym przez siłę roboczą Qr) i równoważna jej objętość walca, c) obciążona objętość głowicy przypadająca na jedną śrubę na odcinku i równoważna jej objętość walca
g = 40 mm, p= 10 MPa, AT = 75 K,
Km = 1000 MPa, R, = 800 MPa,
Z,e = 420 MPa, ZrJ = 700 MPa, Ki = 2*108 MPa, ai = ll-10-8 Kr1,
— grubość kołnierza głowicy
— ciśnienie spalania
— maksymalny wzrost temperatury złącza
materiał śrub — stal 40 H o granicy wytrzymałości granicy plastyczności wytrzymałości zmęczeniowej przy cyklu wahadłowym przy cyklu od zerowo-tętnią cym module sprężystości współczynniku rozszerzalności liniowej
— materiał głowicy i cylindra — stop aluminiowy o
module sprężystości £* = 0,75-10* MPa,
współczynniku rozszerzalności o* = 22-10 ® K_1,
gu = 0,8 mm.
— materiał uszczelki — miedź grubość uszczelki
Obliczenia wstępne
Przyjmujemy, że złącza dokonamy za pomocą n = 8 śrub. Obciążenie robocze działające na głowice wynosi
„ *Dl **150*
P = —TLP=—"7——10 = 176714 N. 4 4
Stąd obciążenie jednej śruby jest równe
n
31808 N,
Wymagana siła zacisku resztkowego jest równa c _ P _ FUPU _ 16964 -15
gdzie = n-180 ■ 30 = 16964 mm jest powierzchnią uszczelnienia
(z pominięciem otworów przelotowych na śruby), b = 30 mm — założoną szerokością uszczelki, p„ = 15 MPa — wymaganym naciskiem na uszczelkę (w silnikach spalinowych przyjmuje się pB = (l,5-f-2)p). Całkowite obciążenie śruby (z pominięciem obciążeń wywołanych zmianami termicznymi) wynosi
Qe = Qr -f Qt = 22089 + 31808 = 53897 N.
Przyjmujemy współczynnik bezpieczeństwa X, = 3 i ze wzoru (7.4) obliczamy dopuszczalne naprężenia dla śruby
kr = = 233,3 MPa
Al O
oraz średnice gwintu według wzoru (7.2)
= 17,149 mm.
Przyjmujemy śrubę z gwintem M16 o średnicy ds = 13,369 mm i średnicy szyjki d0 = 13 mm oraz o promieniu zaokrąglenia dna bruzdy śruby ę = 0.144P = 0,144-2 = 0,288 mm. Śruba zabezpieczona jest podkładką sprężystą 16,3 o średnicy zewnętrznej D, = 24,4 mm i grubości g, = = 3,5 mm. Obliczenia sprawdzające śrub z gwintem M18 wykazywały nadmiar wytrzymałości.
Obliczenia sprawdzające
Uwzględnienie otworów w uszczelce D,= 16,5 mm pozwala na skorygowanie wymaganej siły zacisku resztkowego
16964
8
K»16,5*
4
)-15 = 28600 N.