DSCN2397

48

PjotrMajer

obezwładniające, w postaci świec dymnych, ręcznych granatów łzawiących oraz pocisków łzawiących do rakietnic. W określonych jednocześnie zasadach ich użycia, doprecyzowano, że mogły one być stosowane po uzyskaniu zgody odpowiedniego przełożonego, w celu rozpraszania manifestacji stanowiących zagrożenie dla ładu i porządku publicznego". Ponadto uzasadnionym powodem do sięgnięcia po nie, miała być likwidacja grupowych wystąpień chuligańskich na wolnym powietrzu, obrona obiektów chronionych przez milicję oraz działania w celu unieszkodliwienia uzbrojonych przestępców znajdujących się w kryjówce, lub w pomieszczeniu zamkniętym®. Rozwój sytuacji społeczno-politycznej w Polsce, szczególnie w latach osiemdziesiątych, zdecydował że ZOMO jako formacja, a tym samym i jej funkcjonariusze, nie są na ogół kojarzeni z wypełnianiem funkcji stricte policyjnych, lecz są synonimem postaw i zachowań wypełnianych nie na rzecz społeczeństwa, lecz w konfrontacji z nim.

Zasygnalizowana wcześniej stabilność struktur organizacyjnych MO, powiązanych ze zmianami dokonanymi w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, dotyczyła rozwiązań zasadniczych, rzutujących na podstawowe zadania formacji. Nie było to jednak tożsame z brakiem jakichkolwiek modyfikacji¹¹, co wynikało z konieczności dostosowania formacji do zmian związanych z podziałem terytorialnym kraju¹², nowymi obowiązkami nakładanymi w związku przekształceniami aparatu administracyjnego państwa®, potrzebą reagowania na pojawiające się nowe zagrożenia i zjawiska², a także wewnętrznymi

1

   W przedmiotowym rozkazie uprawnienia do podejmowania decyzji o zastosowaniu chemicznych środków obezwładniających, otrzymali: Komendant Główny MO. jego zastępca oraz odpowiedzialni dyżurni.

*    A KGP, AN KG MO, sygn. 4/61, Pismo Komendant¹ Głównego MO z 12 listopada 2956 r do komendantów wojewódzkich MO I równorzędnych.

*' Schematy organizacyjne KG MO w 195ór. oraz MO w 1983 r., zoh, w: A. Mlślllk, Ailini-nlslracja spraw wewnftnnych u> Polsce (od połowy X VIII wieku do wspótcmnotal Zarys dziejów, Olsztyn 2005. s. 248-249.

” Najznaczniejsza tego rodzaju reorganizacja została dokonana w 1975 i,, w związku z przyjęciem przez Sejm 28 maja ustawy o dwustopniowe! slmklurzr Irrenowych organów władzy I administracji (gmina, województwo) oraz o nowym podziale terytorialnym kraju (49 województw zamiast 17). W jej następstwie utworzono 49 komend wojewódzkich MO. natomiast zniesiono komendy powiatowe Ponieważ ogniwo takie okazało się niezbędne, w miejsce komend powiatowych zaczęto wkrótce tworzyć komendy rejonowe MO.

2

Przekształcenia w organach admlniatracyjnych pnńatwa, czego nnslępslwrm byty za dania zlecane MO, miały dość zróżnicowany charakter Dla pionu kryminalnego nowe po winności wynikały np. z likwidacji ochrony skarbowej, co nastąpiło uchwalą Prezydium Rady Ministrów nr 237¹ 24 marca 1951 r. W wyniku la) decyzji minister Hczpteczeóstws Publicznego polecił Komendantowi Głównemu MO przejąć z likwidowane! Instytucji je| sieć Informacyjną, archiwum spraw wywiadowczych I dochodzeniowych, oraz bieżące rozpracowania wywiadowcze. Nakazał także opracowanie procedur dotyczących sposobu poślę poorania w sprawach dotyczących przestępstw I wykroczeń karno-skarbowych Adiesal lej dyspozycji, zarządzeniem własnym uczynił odpowiedzialnym za wykonanie tych powili-no4d szefa Oddziału III, co oznaczało włączenie przejmowanych obowiązków do zakresu działania pionu kryminalnego.

" W połowie lat pięćdziesiątych nasilała się liczba kradzieży na obiektach kolejowych W związku złym 9marca 1955 r. Prezydium Rządu przyjęło uchwalę w aprawlę utworzenia