21
Uudając różnymi metodami gęstość Ziemi uczeni doszli do wniosku, że w naszej planecie wyróżnić można 3 warstwy :
1- skorupę (litosferę) mającą grubość około 100 kmi złożoną główniezglinokrzemianów (SIAL) i magnezokrcemianów (SIMA)
2- płynny płaszcz, zbudowany z krzemu, siarki i żelaza, oraz
3- żelazo-niklow e jądro. Temperatura i gęstość rosną w miarę zbliżania się do jądra Ziemi.
Również w atmosferze wyróżnić można warstwy (tyc. 1-3):
1. Troposfera - najbardziej przyziemna, rozciągająca się na wysokość od 6 km przy biegunach do 17 km w tropiku. Skład jej gazów jest stały i przedstawia go tabela l-II. Para wodna nie stanowi więcej niż 4%, zaś ciśnienie atmosferyczne i temperatura obniżają się w miarę wysokości.
1 Stratosfcra. oddzielona od poprzedniej wąską granicą (tzw. tropopauzą) i o stałej temperaturze 223 K (-50°C). Sięga ona wysokości 40 kilometrów.
3. Mezosfera zwana teżozonosferą, rozciągająca się na wysokości od 40 do 60 km. Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego wytwarza się tu w największej ilościozonfOj). Powstawaniu tego związku towarzyszy wydzielanie ciepła, co sprawia, że temperatura mezosfery jest wysoka, osiągając S70 K (prawie 300°C). Ozon stanowi zaporę dla szkodliwych (zabójczych) promieni ultrafioletowych.
4. Jonosfera sięgająca do 500-800 km nad powierzchnię Ziemi to warstwa gazów jonizowanych (głównie tlenu), co sprawia, że odbija ona fale radiowe (bez jonosfery odbiór programu radiowego lub telewizyjnego spoza granicy horyzontu nie byłby możliwy). Temperatura wjonosferze początkowo obniża się, potem zaś wzrasta, osiągając maksymalną wielkość około 1800 K (ponad I500°C) na wysokości 400 km.
5. Egzmfcra najbardziej zewnętrzna warstwa atmosfery stanowi „przejście” atmosfery w przestrzeń kosmiczną Układu Słonecznego.
Ryc. 1-2. Budowa Ziemi (opj, „ ^
temperatura
Ryc. 1-3. Schemat przedstawiający budowę atmosfery ziemskiej. Kolumna lewa - wykres temperatur (w stopniach Celsjusza i kelwinach) w kolejnych warstwach atmosfery. Kolumna prawa ilustruje, na jakich wysokościach i w jakich warstwach zachodzą poszczególne zjawiska atmosferyczne.
1- chmury niskiego piętra (strana, strptocumulus),
2- chmury cumulus, 3- Mount Ernest(8848nt n.p.in.l. 4- chmury średniego piętra (fll/ocumii/us), 5- chmury wysokiego piętra (cima), 6- cirroarnwlus, 7- chmury świecące w nocy, 8- zona polarna, 9- meteoryty.