DSCN6033 (Kopiowanie)

Badając różnymi metodami gęstość Ziemi _uczcni doszli do wniosku, że w naszej planecie wyróżnić można 3 warstwy:

|. skontoc (litosferę) mającą grubość około 100 km i złożoną głównie z glinokrzemianów (SIAL) i niagnezokrzemianów (SIMA)

2    ■ płynny płaszcz, zbudowany z krzemu, siarki

i żelaza, oraz

3    - żelazo-niklowe jadro. Temperatura i gęstość

rosną w miarę zbliżania się do jądra Ziemi.

Również w atmosferze wyróżnić można warstwy

(ryc. 1-3):

1. Troposfera - najbardziej przyziemna, rozciągająca się na wysokość od 6 km przy biegunach do 17 km w tropiku. Skład jej gazów jest stały i przedstawia go tabela I-II.

Para wodna nie stanowi więcej niż 4%, zaś ciśnienie atmosferyczne i temperatura obniżają się w miarę wysokości.

1 Stratosfera. oddzielona od poprzedniej wąską granicą (tzw. tropopauzą) i o stałej temperaturze 223 K (-50°C). Sięga ona wysokości 40 kilometrów.

_3. Mezosfera zwana też ozonosferą, rozciągająca się na wysokości od 40 do 60 km. Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego wytwarza się tu w największej ilości ozon (Oj V Powstawaniu tego związku towarzyszy wydzielanie ciepła, co sprawia, że temperatura mezosfery jest wysoka, osiągając 570 K (prawie 300°C). Ozon stanowi zaporę dla szkodliwych (zabójczych) promieni ultrafioletowych.

4. Jonosfera sięgająca do 500-800 km nad powierzchnię Ziemi to warstwa gazów zjonizowanych (głównie tlenu), co sprawia, że odbija ona fale radiowe (bez jonosfery odbiór programu radiowego lub telewizyjnego spoza granicy horyzontu nie byłby możliwy). Temperatura w jonosferze początkowo obniża się, potem zaś wzrasta, osiągając maksymalną wielkość około 1800 K (ponad 1500°C) na wysokości 400 km.

5. Eęzflsfcra najbardziej zewnętrzna warstwa atmosfery stanowi „przejście” atmosfery w przestrzeń kosmiczną Układu Słonecznego.

atmosfero

Ryc. 1-2. Budowa Ziemi (opis w tekście)

EGZOSFERA
\ JONOSFERA	"*\9 m \+m ^8 # 7
MEZOSFERA
STRATOSFERA	6 5
i 55	3 J
■
A......

•loctr ioop x*r eoo" «xr    inc

273 373 573 573 *173    *773*

temperatura

Ryc. 1-3. Schemat przedstawiający budowę atmosfery ziemskiej. Kolumna lewa - wykres temperatur (w stopniach Celsjusza i kelwinach) w kolejnych warstwach atmosfery. Kolumna prawa ilustruje, na jakich wysokościach i w jakich warstwach zachodzą poszczególne zjawiska atmosferyczne.

1-    chmury niskiego piętra (sfrufwi. stratocuniulus).

2-    chmury cumulus, 3- Mount Hvcrest (8848 m n.p.ni.). 4- chmury średniego piętra (u/rocumu/us), 5- chmury wysokiego piętra (omu), 6- cirrocumulus. 7- chmury świecące w nocy, 8- zorza polarna. V- meteoryty.

1200

1000

900

600

400

300

200

ISO

100

80

60

40

30

20

■ 10