101
I Stndtura molekularna biot żynych
“WWW tym, na
Ryc. 3-3. Fragment dwóch łańcuchów DNA połączonych wiązaniami wodorowymi zgodnie z zasadą kompłcmcnlamości
;c'ach. Do •0,1 eV).
ije wiązań [wiązana
wchodząc
typowym
itomd'* ■
oraz wiązania estrowe (usunięcie OH z grupy karboksylowej -COOH kwasu np. tłuszczowego i wodoru zgnipy alkoholowej np. glicerolu). Wiązania peptydowe umożliwiają istnienie białek, glikozydowe -istnienie wielocukrów, zaś estrowe tworzą cząsteczki tłuszczów. Dwa inne ważne z biologicznego punktu widzenia wiązania estrowe powstają w wyniku odszczcpienia wodoru z kwasu fosforowego i OH z cząsteczki cukru (wiązanie fosforanowo-estrowe) oraz w następstwie odłączenia OH z grupy karboksylowej kwasu i H z grupy -SH (tiolowej) - powstaje tzw. wiązanie rioestrowe. Wiązania fosforanowo-estrowe występują np. w łańcuchach kwasów nukleinowych, zaś wiązaniem uoesuowym połączony jest np. koenzym A z różnymi cząsteczkami.
3.1. Związki chemiczne w organizmach żywych
Organizmy żywe zawierają głównie wodę, w której znajdują się związki organiczne i nieorganiczne. Organiczne to przede wszystkim makrocząsteczki: białka, polisacharydy, kwasy nukleinowe, tłuszcze oraz związki małocząsteczkowe: kwasy organiczne, aminokwasy, cukry. Dukieotydy. barwniki, witaminy i inne. Składniki nieorganiczne występują glonie « postaci mineralnych kationów i anionów. W różnych komórkach występują różne ilości związków związane je« to z funkcją komórki. Na przykład komórka tłuszczowa zawiera prawie wyłącznie lipidy. Dużą ilość tłuszczowców zawierają także komórki nerwowe. W komórkach roślinnych więcej jest węglowodanów (które min. tworzą ściany komórek) niż w zwierzęcych. W zwierzęcych zaś liczniejsze są lipidy (por. tab. 3-III). Komórka wątroby człowieka podobnie jak ciało jednokomórkowego pełzaka składa się w 80% z wody. 12% białek. 2% z kwasów nukleinowych. » S% z tłuszczów, w 1% z węglowodanów; pozostałe związki stanow ią ułamek procenta.
3X1. Woda
Woda etanowi średnio dwie mecie masy organizmów żywych. Najbardziej „uwodnione'’ zwierzęta - np meduzy ikładąją się w 97% z wody. U człowieka stanowi otu od 0,2% (szkliwo z<i>6ił)do 85% (komórki mózgu i limfa).