DSCN6118 (Kopiowanie)

101

ł StniMura molekularna ittot żywych

'-$5

^lnej Q-

1111

OiŁNai

jS®**

S

lllg

‘ttaukote

^Ujemny«h

*•“*«    tymi na

Ryc. 3-3. Fragment dwóch łańcuchów DNA potoczonych wiązaniami wodorowymi zgodnie z zasadą komptcmentamości

ciach. Do -0,1 eV).

ije wiązań I wiązania wchodząc typowy® itomd* '

oraz wiązania estrowe (usunięcie OH z grupy karboksylowej -COOH kwasu np. tłuszczowego i wodoru z grupy alkoholowej np. glicerolu). Wiązania peptydowe umożliwiają istnienie białek, glikozydowe istnienie wielocukrów, zaś estrowe tworzą cząsteczki tłuszczów. Dwa inne ważne z biologicznego punktu widzenia wiązania estrowe powstają w wyniku odszczepienia wodoru z kwasu fosforowego i OH z cząsteczki cukru (wiązanie fosforanowo-estroweł oraz w następstwie odłączenia OH z grupy karboksylowej kwasu i H z grupy -SH (tiolowej) - powstaje tzw. wiązanie tioestrowe. Wiązania fosforanowo-estrowe występują np. w łańcuchach kwasów nukleinowych, zaś wiązaniem boestrowym połączony jest np. koenzym A z różnymi cząsteczkami.

3.1. Związki chemiczne w organizmach żywych

Organizmy żywe zawierają głównie wodę, w której znajdują się związki organiczne i nieorganiczne. Organiczne to przede wszystkim makrocząsteczki: białka, polisacharydy, kwasy nukleinowe, tłuszcze oraz związki małocząsteczkowe: kwasy organiczne, aminokwasy cukry, aakleotydy, barwniki, witaminy i inne. Składniki nieorganiczne występują glonie w postaci mncninycb kationów i anionów. W różnych komórkach występują różne ilości związków - związane jest to z funkcją komórki. Na przykład komórka tłuszczowa zawiera prawie wyłącznie lipidy. Dużą ilość tłuszczowców zawierają także komórki nerwowe. W komórkach roślinnych więcej jest węglowodanów (które min. tworzą ściany komórek) niż w zwierzęcych. W zwierzęcych zaś liczniejsze są lipidy (por. lab. 3-III). Komórka wątroby człowieka podobnie jak ciało jednokomórkowego pełzaka - składa się w 80% z wody. 12% białek, 2% z kwasów nukleinowych. W 5% z tłuszczów, w 1% z węglowodanów; pozostałe związki stanowią ułamek procenta.

UJ. Woda

Woda etanowi średnio dwie trzecie masy organizmów żywych. Najbardziej „uwodnione" zmazę!* - np. meduzy - składają się w 97% z wody. U człowieka stanowi om od 0J% (szkliwo /<bo»j <k> 85% (komórki mózgu i limfa).