DSCN6258 (Kopiowanie)

ttn>!tn:m • n/H'/\mrmni Jl*t ktiiuluMow no iimiurnif mrayt ;n*

Obecność lego czynnika powoduje oporność bakterii na działanie całego szeregu leków antybnkleryjnych: sulfonamidów, antybiotyków (streptomycynę, tetracykliny, penicyliny, neomycynę, chloramfenikol i inne), a nawet na promieniowanie ultrafioletowe. Czynnik ten wykryto u licznych bakterii chorobotwórczych; ponieważ może on być przekazywany również / jednego gatunku bakterii do drugiego, indukuje zatem powstawanie groźnych drobnoustrojów i w dodatku opornych na działanie antybiotyków.

6.23. Rozmnażanie płciowe organizmów eukariotycznych

Ewolucyjny proces doskonalenia coraz to wyżej zorganizowanych form istot żywych prowadzi również do doskonalenia form rozmnażania płciowego i narządów służących do tego celu. Abstrahując od przystosowań do różnych warunków środowiska możemy stwierdzić, żc zmiany postępują tu w następujących kierunkach:

1.    wydanie na świat jak największej ilości potomstwa;

2.    zapewnienie potomstwu jak nujwiększego prawdopodobieństwa przeżycia;

3.    stworzenie warunków dla jak największej zmienności cech u potomstwa, przy zachowaniu mechanizmów zabezpieczających przed utraceniem cech gatunkowych (np. przed krzyżówkami między gatunkowymi).

Sposób rozrodu jest jedną z najważniejszych cech umożliwiających klasyfikację istot żywych. Dlatego też w dalszej części książki omówimy dość dokładnie rozmnażanie płciowe poszczególnych grup organizmów, przy opisie tych grup.

6.2.4. Partenogeneza

Dzieworództwo czyli partcnogsiigza uważane było do niedawna za jeden ze sposobów rozmnażania płciowego; taka klasyfikacja istnieje do dziś w większości podręczników. Jednak w świetle tego, co dziś wiemy o istocie rozmnażania płciowego, pogląd ten nie da się utrzymać.

Dzieworództwo jest to powstanie osobnika dorosłego w procesie rozwoju _niezaplodnionego jaja._

A zatem osobnik powstaje wprawdzie z komórki płciowej, lecz nic uzyskuje dodatkowej informacji genetycznej od drugiego z rodziców. Partenogenezy nic możemy w pełni określić jako rozmnażanie płciowe: jest ona czymś pośrednim między płciowym i bezpłciowym sposobem wydawania potomstwa. Albowiem osobniki powstałe w procesie partenogenezy mogą mieć odmienny skład genetyczny od osobnika rodzicielskiego, wówczas, gdy komórka jajowa powstaje w wyniku mejozy: są wtedy haploidalne i powstały jak gdyby w „niepełnym” procesie płciowym. Mówimy wówczas o oartenogenezie haploidalnei albo automiktycznej. Istnieją też przypadki, gdy osobniki potomne posiadają ten sam skład genetyczny, co organizm matki (gdy komórka jajowa wytwarzana jest sposobem mitozy - partenogeneza diploidalna czyli apomiktyczna, a także część przypadków partenogenezy haploidalncj gdy haploidalne oocyty zapłodnione są ciałkiem kierunkowym). Choć zatem w tym przypadku w procesie rozrodu uczestniczy komórka płciowa, to jednak z genetycznego punktu widzenia mamy do czynienia ze zjawiskiem rozmnażania wegetatywnego.

Dzieworództwo znamy tylko w święcie zwierząt i nie jest ono zbyt rozpowszechnione.

Niektóre gatunki wrotków, a także pewne gatunki stawonogów składają się wyłącznic z samic, rozmnażających się drogą partenogenezy (samce u tych gatunków nic są znane).

Stosunkowo najlepiej poznano procesy dzieworództwa u owadów. U pszczół (Apis mellifeni I samica (królowa) zostaje zapłodniona tylko jeden raz w życiu, w okresie lotu godowego. I JzyskaiW wówczas plemniki samica przechowuje w specjalnych woreczkach układu rozrodczego, pooddzielanyv'b umięśnionymi zastawkami; otwierając bądź zamykając zastawki samica może decydować 0 zapłodnieniu