DSCN6319 (Kopiowanie)

10 Biologia ■ repetytorium dla kandydatów na aktdrmr m*_M>

zakażonej komórki, ^eksploatowana komórka czysto ulega rozpadowi i wówczas cząsteczki wmisa wydostają się na zewnątrz, zakażając następne komórki. Ta faza - uwalniania alboelncjl- ma miciscc zarówno w tych komórkach, które ulegają rozpadowi czy li lizic, jak i tych, które nic zostają całkowicie zniszczone: w tym przypadku wirusy wydostają się na zewnątrz albo kanałami siateczki śródplazmatycznej, albo też uwypuklając plazmolcmmę i odrywając się wraz z jej kawałkami.

Nowo wytworzone wirusy atakują następne komórki. Takie namnażanie się wirusów jaowadziłoby j zatem w krótkim czasie do zniszczenia (śmierci) wszystkich komórek danego rodzaju - gdyby nic mechanizmy obronne. Jednym z najważniejszych jest uwalnianie z atakowanych komórek białka zwanego interferonem. Interferon uniemożliwia namnażanie wirusów w komórkach (dlatego też w przebiegu infekcji wirusowej praktycznie nie można zarazić się inną chorobą wirusową). Następ*

-    po pewnym czasie od zakażenia, zazwyczaj około 14 dni - zaatakowany organizm (np. człowieka)

wytwarzać zaczyna przeciwciała, które niszczą wirusy. Zdolność do wytwarzania przeciwciał $ w przypadku niektórych chorób może przetrwać do końca życia. Stan taki-w którym człowiek, kKky    /fi

przeżył określoną chorobę, jest na nią odporny do końca swoich dni nazywamy trwałą odpornością

W pewnych przypadkach niektóre wirusy nie powodują śmierci komórek lecz ulegają włączeniu w obręb komórkowego DNA, stając się jak gdyby “nowymi genami” (choć zazwyczaj nie oznaca

o    o

<?    °_N

f cykl życiowy \

I baktoril nie

podzia¹ zakazanej I

to uzyskania nowej cechy). W komórkach bakteryjnych mogą występować one pod postacią tzw. fagów łagodnych (zaliczamy je do cpisomów - por. rozdz. 6). Bakteria, replikując swój materiał genetyczny, przekazuje również zapis wirusa komórkom potomnym. Jen to tzw cykl lizogermy (ryc. 7-5). Zdarza się, że w bfaji z tak powstałych komórek wirus ponownie sią uaktywni, namnoży, spowoduje rozpad bakteni żywicielskiej i zacznie atakować następne bakterie - a zatem rozpocznie na nowo cykl lityczny. Zależności między cyklem lizogennym a litycznym ilustruje ryc. 7-5, Uwolniony bakteriofag może - zakażając inne komórki - przenieść do nich fragmenty DNA poprzedniego gospodarza, zmieniając zapis |Ryc. 7-5. Zależność pomiędzy cyklem życiowym bakterii genetyczny bakterii. Zjawisko to asymn) nie zarazom przez bakteriofagi a cyklami: lizogennym .    , , . .    . ..

1    litycznym (JD).    ' ‘™sdukcją(por.rozdz.6).

W komórkach eukariotycznych niektóre wirusy mogą - nie powodując rozpadu takiej komorti

-    łączyć się z DNA komórkowym i być przekazywane komórkom potomnym w procesach podziało* mitotycznych. Zjawisko to uznaje się za przyczynę niektórych zmian nowotworowych, a wirusy* wywołujące nazywamy wirusami onkogennymi czyli wywołującymi nowotwory.

Najprawdopodobniej omówiony powyżej proces włączania wirusów w obręb DNA komorci posiadał (a może i nadal posiada) bardzo istotne znaczenie dla ewolucji oiganizmów.

(

7.1.1. Klasyfikacja ł nazewnictwo wirusów oraz krótki przegląd grup systematycznych Królestwo wirusów podzielono na 2 podkrółestwa: wirusy zawierające DNA (które I |gg dzielimy na S rodzin, zgrupowanych w 2 klasach) oraz wirusy zawierające kNA (dzretany I V

2    klasy, w sumie 10 rodzin). Podział ten podano w tabeli 7-1 i 7-11