Powszechnie uważa się, że mykoplazmy mogły być wcześniejszymi ewolucyjnie formami bab** Jednak część bakteriologów przodka bakterii dopatruje się w bardzo ciekawych i budzących w kontrowersji mikroorganizmach, jakimi są protobakterie (Archaebacieriae). Podkreśla się odmienność (głównie biochemiczną) od innych klas bakterii. Nie tworzą przctrwalników, ich In? rybonukleinowy zbudowany jest inaczej, aniżeli u wszystkich pozostałych prokariontów. zaś komórkowa nie zawiera mukopeptydu. Protobakterie mają sztywne ciało, kształtem przypomńgŁ kule lub pałeczki. Żyją w skrajnie trudnych warunkach. Należą tu np. bakterie metanowe, redutyj CO, do CH, (por. rozdz. 5.2.5), a także Halobacterium (por. rozdz. 5.2.4) orazSulfolobus, żyjący^ wrzących źródłach siarkowych i utleniający siarkę.
Do dwóch następnych klas: Beggialoaoraz bakterii nitkowatych (Chlamydobacterialeś)nalej, organizmy budujące z cylindrycznych lub owalnych komórek długie, nitkowate ciała, iyj, przeważnie w wodzie, będąc saprofitami. Niektóre gatunki występują w przewodzie pokarmowy,, lub jamach ciał zwierząt, nie powodując jednak schorzeń (czyli są]
W odróżnieniu od poprzednich, klasakretków (Spimchaetae) (ryc. 7-6) zawiera szereg groźnych bakterii atakujących człowieka. Należy do nich kretek blady (Treponema pallidum), wywołujący kiłę. Kiła jest chorobą wyłącznie ludzi, a przenoszona jest przede wszystkim na drodze stosunku płciowego. Choroby tak się szerzące nazywamy chorobami wenerycznymi - od imienia rzymską bogini miłości, Wencry (jedną z takich chorób jest, jak pamiętamy, AIDS). Ale chociaż krętfc wnika poprzez skórę lub błony śluzowe (najczęściej narządów płciowych), to kiła rozwija się jako choroba całego organizmu i nicleczona prowadzi do śmierci w ciągu kilku lat. W pierwszym oknat, w 18-20 dni po zakażeniu, w miejscu, w którym wniknęły krętki, rozwija się tzw. zmiana pierwej najczęściej pod postacią niebolcsnego wrzodu. W tym okresie kiła jest jeszcze w pełni wyleczalna Po około 9 tygodniach od zakażenia na skórze ciała pojawia się wysypka, tzw. osutka kiłowa bezbolesna i bez towarzyszących dolegliwości. Osutka ta zazwyczaj znika po 3 tygodniach. Jeżeli zostanie zlekceważona, to następnymi objawami choroby mogą być dopiero poważne uszkodzenia serca, naczyń, układu nerwowego, doprowadzające wkrótce do śmierci.
Krętki blade są bardzo wrażliwe na spadki i na wzrost temperatury oraz na wysychanie: poa organizmem człowieka giną w czasie od kilku sekund do kilkunastu minut. Dlatego też kiła szerzy są. praktycznie rzecz biorąc, tylko przez bezpośredni kontakt z chorym człowiekiem. Zarażona matka może zarazić noszone w swym łonie dziecko, u którego rozwija się wówczas tzw. kiła wrodzona. Współczesne metody immunologiczne pozwalają na wczesne wykrycie zakażenia krętkiem bladym, zaś antybiotyki umożliwiają skuteczne leczenie kiły - zwłaszcza w jej najwcześniejszym okresie.
Kretek dum powrotnego (.Borrelia recurrentiś) przenoszony jest przez wszy, rzadziej przez kleszcze; powoduje on chorobę (dur nawracający), charakteryzującą się nawracającymi napadami gorączki. Natomiast krętki z rodzajuLeptospira dostają się do organizmu wraz z zanieczyszczoną I wodą pitną lub podczas kąpieli i powodują leptospirozę - ciężką chorobę przebiegającą z wysoką gorączką, uszkodzeniem nerek i uszkodzeniem wątroby (co manifestuje się żółtaczką).
Klasa bakterii śluzowych (Myxobacieriae) obejmuje gram ujemne drobnoustroje, tworzące mikrocysty jako formy spoczynkowe. Są one przeważnie saprofitami i nie są patogenne dla człowieka I Najwięcej znanych bakterii zaliczono do klasy bakterii właściwych (.Eubacteriae\ Klasę* dzieli się na trzy odrębne rzędy: I. Eubacteriales - bakterie właściwe sensu stricto.
2. Caudobacteriales - bakterie styliskowe i 3. Actinomycetales - promieniowce.
Rząd bakterii właściwych sensu stricto podzielono następnie na pięć pod rzędów, głównie « względu na kształt bakterii. I tak wśród bakterii ziarcnkowatych (por. ryc. 7-6) znamy lica* wywołujące choroby u ludzi. Na przykład paciorkowiec ropny {Snepun-occus py,ty,-n.-s) wy wołu* płonice czyli szkarlatynę, a także zapalenia gardła (anginy), zapalenia płuc. oskrzeli, zatok, udu I Środkowego nerek, wsierdzia. zakażenie ran (np. pod postacią gorączki połogowej), dwwk