DSCN6417 (Kopiowanie)

I«£*f fjioKłgm - wputyt ”^yg«yra»_f

I«£*f fjioKłgm - wputyt ”^yg«yra»_f

- na okres suszy) również stanowi korzystne przystosowanie; przed zrzuceniem liści rośliny wycofują z nich zapasy substancji pokarmowych i większość cennych pierwiastków i związków, magazynując je w łodygach lub korzeniach. Zasiedlanie środowisk ubogich w dostępne związki azotu zmusiło nicktóne gatunki do zdobywania aminokwasów z organizmów zwierzęcych (rośliny mięsożerne - też omówione wcześniej). W lasach tropikalnych - gdzie jest pod dostatkiem wody i panuje stała wysoka temperaturą, a jedyne “wąskie gardło” stanowi dostęp do promieni słonecznych, rośliny rosną bardzo wysoko; drzewa dorastają powyżej 120 metrów. Niskie gatunki (np. paprotniki, rośliny zielne), które w tych warunkach nic miałyby szans na fotosyntezę, korzystają z podpór, jakimi są gałęzie wysokich drzewi rozwijają się na nich. Są to tzw. epifity. Jeżeli wykorzystują gałęzie drzew jedynie jako podpory manty do czynienia ze zjawiskiem neutralizmu. Istnieją jednak gatunki półpasożytnicze i pasożytniczy Półpasożytem jest np. jemioła pospolita (Wscum album), powszechna także w Polsce. W swych komórkach zawiera ona chloroplasty, a zatem fotosyntetyzuje. Natomiast za pomocą korzeń przekształconych w ssawki czerpie z rośliny żywicielskiej wodę i sole mineralne. Pasożyty przeważnie utraciły zdolność fotosyntezy i odżywiają się heterotroficznie. W Polsce do najpospolitszych roślin pasożytniczych należą kanianki (Cuscuta) - kilka

gatunków pnączy, pozbawionych liści, przeważnie o czerwonych łodygach i drobnych, zebranych w kłębiki kwiatach; oplatają one rośliny żywicielskie i czerpią z nich substancje pokarmowe. Na korzeniach roślin motylkowych i złożonych pasożytują zarazowatc, zwłaszcza gatunki z rodzaju zaraza (Orobanche). Dorastają one nieraz do 50 cm wysokości. Luskiewnik różowy (Lathraea sąuamaria) pasożytuje na korzeniach świerka i drzew liściastych. Występująca w lasach iglastych korzeniówka pospolita (Monotropa hypopitys) nie posiada chlorofilu i odżywia się heterotroficznie; przeważnie uzyskuje energię z rozkładu martwej materii organicznej (jest więc saprofitem). może jednak pasożytować, np. na

4    - Zaraza żółta (Orobanche flava).

5    - Korzeniówka pospolita {Monotropa hypopitys) (A

grzybach (możemy ją zatem określić także mianem R_yc. 7-79. Rośliny hetcrotroficznc. Potencjalnego pasożyta). Saprofitami są także niektóre 1 - Luskiewnik różowy (Laihrea sąuamaria). gatunki storczyków, np. rosnący u nas gnieźnik leśny ² - Kanianka koniczynowa (Cuscuta irifolii). (Neottia nidus-avis). Ryc. 7-79 przedstawia nasze ³ - Gnieźnik leśny (Neoiiia mdus-avis).

krajowe rośliny hetero troficzne.

7.4.S.5.2. Wzrost i różnicowanie u roślin

Poczynając od kiełkowania nasienia roślina rośnie i następuje różnicowanie jej tkanek, w wynik# czego powstają narządy; korzeń, łodyga, liście, kwiaty. Komórki poszczególnych tkanek powstają* wyniku podziału innych komórek. O tych podziałach, a także o różnicowaniu się komórek decyduj! substancje wytwarzane przez roślinę i transportowane w sokach roślinnych. Przez analog* z substancjami regulacyjnymi w organizmach zwierzęcych nazwano te związki hormonami mśliniW (fitohormonami)

Do dziś poznano kilka grup hormonów roślinnych o różnych właściwościach fizjologicznych i budowie. Są to: auksyny. etylen. cvtokininv. kwas abscvsvnowv i gibereliny (ryc. 7-80).

Auksvnv są związkami indolowymi (pochodnymi indolu); syntetyczne auksyuy otayMfMgj także jako pochodne fenolu i naftalenu. Ponieważ indol, skatol i ich pochodne powstają w teina* zwierza! w procesie formowania kału (wytwarzane są przez bakterie), dlatego też świeży «<•*’**