z pokarmu. Ryby morskie muszą uzupełnić straty wody, która ucieka im przez Piją więc wodę morską, pobierają wraz z wodą z jelit do krwi sod. potas i cWorio,8JC i yh . (wapń. magnez, siarczany) zagęszczane są w jelicie i wydalane. Ich komorki solne P .,J|
w odwrotną stronę, aktywnie wydalają sód i chlorki do otoczenia. Ryby morskie wydalają mocz hipertoniczny. U ryb. które w cyklu życiowym zmieniają środowisko ze słodkowodnego na morskie, zmianie ulegają zarówno nawyki (zaczynają pić wodę), jak i czynności wydalnicze skrzel i nerek. ; Ciekawe rozwiązanie regulacji ciśnienia osmotyczncgo krwi występuje u spodoustych - mają one bowiem osocze izołoniczne z otaczającą wodą morską, a nawet nieco hipertoniczne. Utrzymanie tak wysokiego ciśnienia osmotyczncgo jest możliwe dzięki znacznym ilościom mocznika, który występuje w osoczu w stężeniu 1,8%. Wóda, zamiast uciekać z ciała ryby przez skrzela, w niewielkiej ilości przez nie wnika, co narządy wydalnicze łatwo rekompensują regulując ilość wydalanego moczu.
i i\i\\
Narządami wydalniczymi dorosłych ryb sąpranerki. natomiast w stadium larwalnym przednerld (powstające z zawiązków położonych bliżej przodu ciała niż zawiązki pranerek). Serce ryb kostnoszkieletowych różni się nieco od serca ryb spodoustych (ryc. 7-152), bowiem nie posiada tętniącego i zaopatrzonego w zastawki stożka tętniczego; występuje u nich też charakterystyczny tylko dla tej gromady pierścień tętniczy, powstały z podwójnego połączenia korzeni aorty. Jeszcze inaczej wygląda układ krążenia u ryb dwudysznych: przez serce przepływa krew utlenowana. zbierana żyłami z narządu oddechowego (płuc), w związku z czym w sercu ryb dwudysznych występuje unikalna przegroda przedsionka i komory.
Azji; tołpyga - Hypophtalmichtys molitrix i amur biały - Ctenopharyngodon idella). Ikra następnie zapładnianajest plemnikami samca Liczba jaj jest wprost proporcjonalna do możliwości ich zniszczeni*
Ryby są rozdziclnopłciowe. Większość gatunków jest jajorodna, o zapłodnieniu zewnętrznym, znamy jednak ryby kostnoszkieletowe, u samców których (podobnie jak u spodoustych) płetwy odbytowe przekształcone zostały w narząd kopulacyjny -gonopodium. Przykładem mogą być chętnie hodowane w akwariach mieczyki Hellera (Xiphophorus Hellen), gupiki pawie oczka (Poecilia reticulaia) czy gambuzje (Gambusia ąffinis), należące do rodziny piękniczkowatych (Poeciliidai) Zapłodnione jaja rozwijają się w ciele samicy, a więc ryby z tej rodziny są żyworodne. Gupiki i gambuzje pochodzą wprawdzie z Ameryki Środkowej, zostały jednak masowo rozprzestrzenione także w Europie, np. we Włoszech, na Ukrainie, w Czechach i Słowacji, ze względu na niszczenie larw komarów. Większość gatunków ryb ma określone terminy tarła, czyli rozrodu. Składane przez samice jaja (ikrę) podzielić możemy na pelagiczne (unoszące się w toni morskiej) i denne (składane na dnie lub roślinach); ryby słodkowodne składają niemal wyłącznie jaja denne (wyjątkiem w naszych wodach są przybysze z dalekiej
zbiera z gniazdka w piasku zapłodnione jaja do pyska i przez około 10 dni trzyma je w tym spccj tany* inkubatorze, aż wylęgną się młode. Małe rybki jeszcze przez |>ewnien czas chowają się w raz* niebezpieczeństwa w pysku matki. W przypadku naj-ładniejszej polskiej rybki - różanki (/»•**>•
- na przykład karp (Cyprinus carpio) i szczupak (Esox Indus) znoszą około miliona sztuk jaj, składanych na roślinach zalewanych wodą łąk (część tych łąk wysycha i ikra nie ma szans rozwoju). Niektóre gatunki budują gniazda; na przykład pospolity w polskich stawach i rzekach ciernik (Gasterosieus aculeatus) odbywa tarło w kwietniu i maju. Samiec w tym czasie przybiera piękną szatę godową i buduje kuliste gniazdo z roślin wodnych, do którego samica składa kilkadziesiąt jaj, zapładnianycb następnie przez samca. Samiec stara się o kilka samic, tak by ilość ikry wyniosła około 150 sztuk, po czym strzeże gniazda i młodych, odpędzając nawet znacznie większe od siebie ryby. Żyjący w morzach europejskich (z wyjątkiem Bałtyku) konik morski (Hippocumpusguttulatus) oraz pospolite równici w naszym morzu iglicznia (Sygnaihus typhle) i wężynka (Nerophis ophidion) mają bardzo ciekawy sposób rozrodu. W czasie tarła samica składa jaja do torby lęgowej samca, utworzonej z fałdów skon na brzusznej części jego ciała. lam zostają zapłodnione i tam następuje rozwój narybku, tak iż u tych gatunków samiec “rodzi” młode. Ryby z rodziny piclęgnicowatych (Cichlidae) również opiekują się ikrą i młodym narybkiem; samica afrykańskiego gębacza wielobarwnego (llaplochromis
pr/ypadk
_