DSCN6525 (Kopiowanie)

autonomicznego układu nerwowego, biegnącymi pod kręgosłupem. Narządy zmysłów są lepiej ■owinięte niż u ryb. Oko żaby ma zdolność akomodacji przez przesuwanie soczewki ku przodowi; odbywa się to dzięki skurczom mięśnia rzęskowego wysuwającego soczewkę. Żaba lub traszka posuwając soczewkę ku przodowi uzyskują ostry obraz przedmiotów znajdujących się w pobliżu. Soczewka płazów jest spłaszczona, u ryb zaś kulista. Płazy mają nieruchome powieki, lecz wysuwalna część dolnej powieki - tzw. błona migawkowa - nasuwa się na oko w momencie wciągania go wgłąb (płazy wciągają gałki oczne podczas połykania pokarmu). Zwierzęta te mają też gruczoły łzowc. Większość gatunków ma ucho środkowe, powstałe z pierwszej szczeliny skrzelowej i oddzielone od środowiska zewnętrznego powstałą ze skóry błoną bębenkową. Ucho środkowe zawiera pierwszą kosteczkę słuchową - strzemiączko. które wewnętrznym końcem przywiera do okien ka owalnego ucha wewnętrznego. Ucho środkowe łączy się z gardzieląprzcwodcm słuchowym wewnętrznym czyli trąbką Eustachiusza, co umożliwia wyrównywanie ciśnienia atmosferycznego w jamie bębenkowej podczas oddychania. (Płazy beznogie, ogoniaste i niektóre żaby, np. kumaki, nie mają jamy ani błony bębenkowej). Drgania fal akustycznych pobudzają do drgań błonę bębenkową, ta przenosi je na jamę bębenkową, skąd strzemiączko przekazuje je poprzez okienko owalne do płynu nypetaiającego przewody ucha wewnętrznego. Drgania płynu podrażniają nastawione na daną częstotliwość komórki zmysłowe, powodując powstanie bodźców, przekazywanych nerwem słuchowym do mózgu - w ten sposób żaba słyszy. Ucho wewnętrzne jest też narządem zmysłu równowagi. Kijanki płazów oraz dorosłe płazy skrzclodyszne posiadają linię naboczną. Plaży lądowe posiadają parę nozdrzy zewnętrznych, zaopatrzonych w specjalne zastawki. Prowadzą one do jamy węchowej, w której znajduje się tzw. narząd Jacobsona, służący do rozpoznawania zapachów pobranych pokarmów. Z jamy węchowej powietrze trafia przez nozdrza wewnętrzne do jamy gębowo-gardzielowej. Budowa jamy gębowej umożliwia żabie wciąganie powietrza i tłoczenie go do płuc. Mianowicie podczas wdechu dolna część jamy gębowej opada, zasysając powietrze przez nozdtza. Następnie nozdrza zewnętrzne zostają zamknięte (przez nacisk żuchwy na ruchome kości pradszczękowc), otwiera się głośnia i uniesienie dna jamy gębowej powoduje przepchnięcie powietrza przez krtań do płuc. Płuca płazów to cienkościenne, parzyste worki, do których prowadzi krtań; czasem powierzchnia płuc jest powiększona przez fałdy (ryc. 7-180). W wymianie gazów uczestniczy także skóra oraz błony śluzowe wyściełające jamę gębową i przełyk; niektóre gatunki płuc w ogóle nie posiadają. Krtań umożliwia samcom żab wydawanie dźwięków; niektóre gatunki posiadają worki rezonacyjne (błoniaste, sprężyste uchyłki jamy gębowej), które rozdymają powietrzem. U wielu gatunków żab do dna jamy gębowej przyrośnięty jest przednim fragmentem dobrze umięśniony język, którego tylna, zwykle rozdwojona część, pokryta lepką wydzieliną

pleń tętni

mięsień

komory

Budowę teren £aby (JD).

gruczołów ślinowych, wyrzucana jest ku przodowi i służy do przyklejania owadów i innej drobnej zdobyczy. Przewód pokarmowy płazów ma podobne odcinki jak u człowieka. Serce żaby (ryc. 7-160) składa się z trzech

części; dwóch przedsionków (lewego i prawego) oraz komory. Odtlenowana krew z żył głównych trafia poprzez

zatokę żylną do prawego przedsionka, a utlenowana krew z płuc spływa żyłami płucnymi do lewego przedsionka. Oba przedsionki otwierają się do komory, gdzie następuje mieszanie krwi żylnej i tętniczej i skąd pompowana jest ona przez stożek tętniczy (zaopatrzony w zastawkę spiralną) do pnia tętniczego. Pień wytwarza następnie trzy pary łuków; luki szyjne (prowadzące krew do głowy), łuki płucno-skóme i łuki aorty, prowud/ącc krew do reszty ciała. Krwinki czerwone płazów są owalne, bardzo duże (np. krwinki odmieńca mają w ynu.u\